Διατροφικές Διαταραχές & COVID-19 – Ίρις Καλπούζου

covid-diatrofikes-diataraxes-kalpouzou

COVID-19 lockdown και Διατροφικές Διαταραχές – γράφει η Ίρις Καλπούζου – Ψυχολόγος.

Πώς επηρεάζει η καραντίνα τα άτομα με Διατροφικές Διαταραχές και ποιες είναι οι στρατηγικές αντιμετώπισης που μπορούν να ακολουθήσουν ώστε να ανταπεξέλθουν αποτελεσματικά;  

Με τον κορονοϊό να ελοχεύει έξω από τα σπίτια μας, οι προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε εντός του σπιτιού είναι αναμφισβήτητα περισσότερες από πριν.

Από την αβεβαιότητα του ‘αύριο’, αλλά και του ‘σήμερα’, καθώς και το άγχος αλλά και το φόβο που τα συνοδεύουν αυτά, μέχρι και  την νέα καθημερινότητα αλλά και νέες συνήθειες. Σε αυτά, καλούμαστε να δημιουργήσουμε αλλά και να ανταπεξέλθουμε. Οι δυσκολίες είναι πρωτοφανείς, ειδικά σε ψυχικό επίπεδο.

Το lockdown έχει αφαιρέσει πολλές από τις μέχρι τώρα γνώριμες στρατηγικές αντιμετώπισης. Εξαιτίας αυτού, μπορεί να διαπιστώσουμε ότι οι παλιές συνήθειες αρχίζουν να εμφανίζονται ξανά.

Πιο συγκεκριμένα, οι μεγάλες χρονικές περίοδοι που περνάμε στο σπίτι είναι πιθανό να προκαλέσουν ποικίλες ανησυχίες και συμπτώματα που να χρήζουν την εκμάθηση τρόπων αντιμετώπισης εκ νέου.  Μάλιστα, η παρούσα κατάσταση έχει δημιουργήσει αρκετές ανησυχίες σχετικά με τις αγορές τροφίμων – που συχνά συνοδεύονται με καινούριους “κανόνες” σχετικά με την άσκηση και την κοινωνικοποίηση που μπορεί να επιδεινώσουν τις ανησυχίες μας ακόμα περισσότερο. 

Πιο συγκεκριμένα, για τα άτομα που πάσχουν από κάποια διατροφική διαταραχή, όπως είναι η ανορεξία, η βουλιμία, η συναισθηματική υπερφαγία ή κάποιο άλλο είδος διατροφικής διαταραχής, οι πιέσεις που επιβάλλονται λόγω της καραντίνας  μπορεί να αποβούν ιδιαίτερα επιβαρυντικές.

Εντός της καραντίνας ο προγραμματισμός των γευμάτων μπορεί να γίνει πιο περίπλοκος, είτε λόγω άπλετου χρόνου στο σπίτι, είτε επειδή ορισμένα «ασφαλή» ή κανονικά τρόφιμα που υπό άλλες συνθήκες θα ήταν διαθέσιμα, εξαντλούνται γρηγορότερα από ότι προηγουμένως στα σουπερμάρκετ.

Για παράδειγμα…

ο κίνδυνος για έλλειψη τροφής μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο σκέψης του πάσχοντος από τη διατροφική διαταραχή, καθώς μπορεί να πιστέψει ότι οι άλλοι χρειάζονται το φαγητό περισσότερο από αυτούς, κάτι που φυσικά δεν είναι αντικειμενική αλήθεια. 

Επιπλέον, οι αλλαγές στον τρόπο άσκησης, ή η συμβίωση με κάποιον που αποθηκεύει επιπλέον φαγητό στο σπίτι λόγω της καραντίνας, μπορεί να κάνει την αντίσταση στις παρορμήσεις και την αποστασιοποίηση από τα φαγητά ακόμα δυσκολότερη.

Επίσης, η υπερβολική εστίαση των μέσων μαζικής ενημέρωσης στην εικόνα του σώματος και στις προπονήσεις στο σπίτι μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στο πώς αισθάνονται για τον εαυτό τους και να τροφοδοτεί ακόμα περισσότερο την παραμορφωμένη νοοτροπία τους.

Επιπρόσθετα, δεδομένου ότι οι περισσότερες διαταραχές τροφής ευδοκιμούν συνήθως υπό κάποια μυστικότητα, το να βρίσκεται κανείς σε ένα σπίτι με άλλους διαρκώς στα πλαίσια της καραντίνας, μπορεί να κάνει την κατάσταση για τον πάσχων ακόμα δυσκολότερη και χαοτική, καθώς αισθάνεται πως δεν έχει την απαραίτητη ελευθερία κινήσεων, ούτε το χώρο και χρόνο να ανταπεξέλθει στους “κανόνες” που του επιβάλει η διατροφική του διαταραχή στο μυαλό του. 

Ομοίως, για όσους ζουν μόνοι…

η απομόνωση μπορεί να προκαλέσει την εδραίωση των επιβλαβών, στρατηγικών αντιμετώπισης αντί παραγωγικών. Καθώς κλείνουν τα ρολά της πραγματικότητας προσωρινά, κάτι που μπορεί να εντείνει το αίσθημα ελευθερίας, αλλά στις διατροφικές διαταραχές να ενισχύει τις αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές.

Τέλος, κάτι που χαρακτηρίζει αρκετά τους ανθρώπους που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές είναι πως θέλουν να αισθάνονται τον έλεγχο. Όμως, με τους περιορισμούς στην καθημερινή τους ζωή που διέπονται τώρα από εξωτερικές δυνάμεις, μπορεί να αισθάνονται ότι είναι εκτός ελέγχου. Αυτό αναμφίβολα μπορεί να προκαλέσει υψηλά επίπεδα άγχους ή προσωρινές αλλά και επαναλαμβανόμενες κρίσεις, τόσο ψυχικά όσο και διατροφικά.  

Στρατηγικές για βοήθεια

Σε ορισμένες περιπτώσεις, κάποιος που είχε υποφέρει από μια διατροφική διαταραχή στο παρελθόν μπορεί να βρει παλιά προβλήματα να υποτροπιάσουν, και κάποιος άλλος να καλεστεί να αντιμετώπιση μία τέτοια κατάσταση εκ νέου.

Εάν αντιμετωπίζετε κάποιο από τα παραπάνω ή και άλλα ζητήματα, το βασικό πράγμα που πρέπει να θυμάστε είναι ότι οι ανησυχίες σας αξίζουν προσοχή.

Μην ξεχνάτε πως πως οι θλιβερές ιστορίες που ακούμε καθημερινά λόγω του CΟVID-19 δεν μειώνουν τις δυσκολίες που περνάτε.

Οι τεχνικές μακροπρόθεσμης διαχείρισης για τις περισσότερες διατροφικές διαταραχές δίνουν έμφαση στη διαχείριση του τρόπου ζωής ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος υποτροπής. Έτσι, ενώ στην παρούσα φάση η ικανότητα διαχείρισης του τρόπου ζωής όπως πριν δεν είναι εφικτή, ή χρειάζεται αλλαγές εκ νέου. Για αυτό, υπάρχουν διάφορες συμβουλές που μπορούν να εφαρμοστούν πρακτικά!

12 συμβουλές για να βοηθήσουν την προσαρμογή σας στη νέα πραγματικότητα και να κάνουν την καθημερινότητα σας περισσότερο διαχειρίσιμη: 

1. Η επικοινωνία είναι το κλειδί.

Η συνομιλία με κάποιον που εμπιστεύεστε τα συναισθήματα σας και τις σκέψεις σας μπορεί να σας βοηθήσει.

2. Είναι σημαντικό να διατηρείτε την καθημερινή σας ρουτίνα.

Όσο το δυνατόν περισσότερο, κρατήστε ρουτίνα και να ακολουθείτε ένα κανονικό πρόγραμμα διατροφής που σας ταιριάζει. Μπορείτε να γράφετε ένα πλάνο για κάθε επόμενη μέρα το προηγούμενο βράδυ, ώστε να ξέρετε τι θα κάνετε από τη στιγμή που θα ξυπνήσετε.

3. Οργάνωση φαγητού.

Θα μπορούσατε επίσης να φτιάξετε ένα πρόχειρο φαγητό για την επόμενη ημέρα. Ή και να οργανώσετε τις μερίδες σας έτσι ώστε να είστε πιο προετοιμασμένοι. Τέλος, θα βοηθούσε να κάνετε ένα διατροφικό πλάνο εβδομάδας. 

4. Σταθερός και καλός ύπνος.

Φροντίζετε να κοιμάστε επαρκώς και σε σταθερές ώρες όπως και να περιορίσετε το χρόνο σας στα μέσα κοινωνικής και μαζικής δικτύωσης, ώστε να είστε πιο ξεκούραστοι, τόσο στο νου όσο και στο σώμα.

5. Η διαδρομή της επούλωσης

Γράψτε μια λίστα η οποία θα σας υπενθυμίζει γιατί κάνετε την προσπάθεια που κάνετε σχετικά με την επούλωση σας. Tι χρειάζεται να κάνετε ώστε να παραμείνετε σε καλό δρόμο. 

6. Ημερολόγιο καραντίνας

Κρατήστε ένα καθημερινό ημερολόγιο. Πως αισθάνεστε, αλλά και για τα θετικά βήματα που καταφέρνετε την κάθε ημέρα που περνάει. 

7. Άσκηση

Βρείτε τον καλύτερο τρόπο για εσάς για να εντάξετε την άσκηση μέσα στην ημέρα σας, δεδομένου ότι οι ανάγκες όλων είναι διαφορετικές. Είναι γνωστά τα ψυχολογικά οφέλη της άσκησης. Τόσο για την τόνωση του οργανισμού όσο και για την ευεξία συνολικά, αλλά και την ευθυμία σε ψυχολογικό επίπεδο. 

8.  Το μαγικό self-care kit

Δημιουργήστε ή βρείτε το δικό σας προσωπικόαυτο-καταπραϋντικό κιτ’. Αυτό θα μπορεί να μετριάσει τα δύσκολα συναισθήματα που προσπαθείτε να διαχειριστείτε. Για παράδειγμα, ένα anti-stress ball, ένα αγαπημένο αντικείμενο, κοκ. 

9. Μην ξεχνάς τις αισθήσεις σου!

Η χρήση των πέντε αισθήσεων μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη. Για παράδειγμα, μέσω της αφής, βάζοντας φρέσκα καθαρά σεντόνια στο κρεβάτι, ατενίζοντας ένα όμορφο τοπίο, ακούγοντας το αγαπημένο σας τραγούδι, μυρίζοντας την αγαπημένη σας μυρωδιά, κλπ. 

10. Λίστα φροντίδας

Γράψτε μια λίστα με τα διάφορα πράγματα που θεωρείτε παρηγορητικά, και συμπονετικά. Χρησιμοποιήστε τη όταν την έχετε ανάγκη ως υπενθύμιση. Φροντίστε να έχετε άμεση πρόσβαση σε αυτή.  

11. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να συνεχίζει

Είναι επίσης καλή ιδέα να συμβαδίζετε με το πρόγραμμα θεραπείας ή τον θεραπευτή σας, ακόμα κι αν όλα αυτά γίνονται διαδικτυακά. Πολλοί θεραπευτές προσφέρουν ραντεβού μέσω τηλεφώνου ή βίντεο κλήσης.Υπάρχουν επίσης γραμμές βοήθειας που μπορείτε να καλέσετε, οι οποίες, ενώ δεν αποτελούν υποκατάστατο της θεραπείας, μπορούν να σας βοηθήσουν σε περιόδους κρίσης.Μην ξεχνάτε πως η ανάκαμψη και η βελτίωση από ένα ψυχικό νόσημα εφικτές ,και πως δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος για να τα επιτύχετε, ο καθένας είναι διαφορετικός και η επούλωση του κάθε ανθρώπου μοναδική σε ποιότητα,  χώρο και χρόνο.

12. Η καραντίνα ως ψυχοθεραπεία

Ενώ αυτή η κατάσταση με την καραντίνα είναι αναμφίβολα προκλητική, δεν χρειάζεται να είναι «κακή» καθαυτή. Μάλιστα, μπορεί ακόμη και να χρησιμοποιηθεί ως χρόνος για την ενδοσκόπηση και την προώθηση της ανάκαμψής σας προς τα εμπρός. Επομένως, παρότι η πανδημία του κορονοϊού είναι μια άνευ προηγουμένου κατάσταση, ας μη ξεχνάμε πως το “κλείδωμα” του κορονοϊού θέτει μερικές μοναδικές ευκαιρίες, αν το δούμε από μία άλλη πιο θετική πλευρά, που το επιλέξουμε μπορούμε να βγούμε πιο ανανεωμένοι, με φορτισμένες μπαταρίες, και συνολικά  ακόμα πιο κερδισμένοι από πριν.

Επικοινωνία με τον συντάκτη