Διατροφή στο Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών – γράφει η Βασιλική Χύτα.
Διαγνώστηκες με Σ.Π.Ω. (Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών) και σίγουρα μία από τις συμβουλές που σου έδωσε ο γιατρός σου είναι να αλλάξεις την διατροφή σου καθώς αποτελεί μία από τις πρώτες γραμμές θεραπείας. Η πληροφορία για την διατροφή στο Σ.Π.Ω. είναι πολλή και συγκεχυμένη κι ίσως νιώθεις ότι δεν ξέρεις από πού να ξεκινήσεις. Πάμε να το δούμε από την αρχή;
Τι είναι το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών;
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μια σύνθετη ενδοκρινική διαταραχή που επηρεάζει το 5-10% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Είναι η πιο κοινή ενδοκρινική διαταραχή στις γυναίκες και η κύρια αιτία της μη ωορρηξίας.
Πως εκδηλώνεται το σύνδρομο;
Οι ασθενείς με Σ.Π.Ω. παρουσιάζουν ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων, τα οποία καθιστούν δύσκολη την ακριβή ταξινόμηση της κατάστασης.
Γενικά εκδηλώνεται με ολίγο / ανοωθυλακιορρηξία, υπερτρίχωση (λόγω της περίσσειας ανδρογόνων) και πολυκυστικές ωοθήκες, μαζί με αντίσταση στην ινσουλίνη.
Η αντίσταση στην ινσουλίνη εκδηλώνεται κυρίως σε παχύσαρκες ή υπέρβαρες γυναίκες, αλλά συχνά επίσης σε νορμοβαρείς γυναίκες.
Έχει φανεί ότι το 30% -75% των γυναικών με Σ.Π.Ω. είναι παχύσαρκες. Μάλιστα οι γυναίκες με Σ.Π.Ω. έχουν συχνά αυξημένο σωματικό λίπος, ιδιαίτερα κεντρική παχυσαρκία, ακόμη και απουσία παχυσαρκίας.
Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου;
- Άστατη εμφάνιση έμμηνου ρύσης
- Υπογονιμότητα, λόγω της έλλειψης ωορρηξίας
- Αυξημένη τριχοφυΐα σε πρόσωπο, στήθος, στομάχι, πλάτη, αντίχειρες και στα δάχτυλα των ποδιών
- Ακμή, λιπαρό δέρμα, πιτυρίδα
- Αραίωση των μαλλιών στο κεφάλι
- Αύξηση σωματικού βάρους, ιδιαίτερα στην περιοχή της κοιλιάς (κοιλιακή παχυσαρκία)
- Αντίσταση στην ινσουλίνη και διαβήτης τύπου 2
- Υψηλή χοληστερόλη ή/και αυξημένη πίεση του αίματος
- Κατάθλιψη, πιθανόν λόγω της εμφάνισης υπογονιμότητας
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι;
Ο συνδυασμός ινσουλινοαντίστασης και κοιλιακής παχυσαρκίας αυξάνει των κίνδυνο εμφάνισης μεταβολικών και καρδιαγγειακών παθήσεων, υπέρτασης, διαβήτη και άλλων μεταβολικών επιπλοκών, ειδικά μετά την εμμηνόπαυση (σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό).
Επιπλέον κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας μπορεί να προκαλέσει υπογονιμότητα και επιπλοκές κύησης, όπως αποβολή, διαβήτη κύησης και προεκλαμψία.
Πως μπορεί να επηρεάσει η διατροφή;
Η αύξηση της γλυκόζης που συνήθως συνδέεται με τη Δυτική διατροφή, αντιπροσωπεύει τον σημαντικότερο παράγοντα χρόνιας παρατεταμένης υπεργλυκαιμίας και προ-φλεγμονώδους κατάστασης. Μαζί με την υπερινσουλιναιμία, τον υπερανδρογονισμό και την φλεγμονή χαμηλού βαθμού, η ανθυγιεινή διατροφή πρέπει να θεωρηθεί ως βασικό συστατικό των παραγόντων κινδύνου του Σ.Π.Ω.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η απώλεια μόλις 5% -10% του σωματικού βάρους οδηγεί στην επαναφορά της εμμήνου ρύσεως και στη μείωση των επιπέδων ανδρογόνων στο αίμα. Οι διατροφικοί στόχοι πρέπει να στοχεύουν στην μείωση του περιττού λίπους και στην αντιμετώπιση της αντίστασης στην ινσουλίνη.
Ποια διατροφή να ακολουθήσω;
Οι διατροφικές συμβουλές που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε γυναίκες με Σ.Π.Ω. περιλαμβάνουν:
- Γεύματα υψηλής περιεκτικότητας σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και όσπρια τα οποία μειώνουν το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή.
- Επιλογή λιγότερο επεξεργασμένων τροφίμων όπως ψωμί και ζυμαρικά ολικής αλέσεως, αναποφλοίωτο ρύζι, δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης κ.λπ., δηλαδή τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ
Ένα από τα βασικά συστατικά σε μια δίαιτα που δίνει έμφαση στην πρόσληψη τροφίμων ολικής αλέσεως, όσπρια και ξηρούς καρπούς αντί των εξευγενισμένων υδατανθράκων είναι η εξαφωσφορική ινοσιτόλη (Ip6, φυτικό οξύ). Σε κλινικές δοκιμές, η ινοσιτόλη έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τη δράση της ινσουλίνης, μειώνει τα επίπεδα ανδρογόνων και βελτιώνει τη λειτουργία της ωορρηξίας σε γυναίκες με Σ.Π.Ω. .
- Διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε κορεσμένα λιπαρά η οποία είναι ικανή να μειώσει τα κυκλοφορούντα ανδρογόνα και να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τη δυσλιπιδαιμία (αυξημένα τριγλυκερίδια, χαμηλή HDL) .
- Επαρκή πρόσληψη πρωτεΐνης είτε από φυτικά είτε από ζωικά τρόφιμα.
- Μειωμένη κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε απλά σάκχαρα όπως γλυκά, ροφήματα και άλλα προϊόντα με ζάχαρη καθώς επιδεινώνουν την υπερινσουλιναιμία και την ινσουλινοαντίσταση.
- Αύξηση της κατανάλωσης μονοακόρεστων και ω-3 λιπαρών οξέων από προϊόντα όπως το ελαιόλαδο, οι ελιές, οι σπόροι, τα καρύδια, τα αμύγδαλα, το αβοκάντο, τα βούτυρα ξηρών καρπών και τα λιπαρά ψάρια.
- Επιλογή τροφίμων χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη.
- Μικρά και συχνά γεύματα: Κατά προτίμηση 4-6 ανά ημέρα (3 κυρίως γεύματα και 1-3 ενδιάμεσα σνακ κάθε 3-4 ώρες). Είναι σημαντικό να είναι σε τάξη τα γεύματα ώστε να ρυθμιστεί η αντίσταση στην ινσουλίνη.
- Επαρκή ενυδάτωση.
Η σημασία της κίνησης
Η φυσική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της ινσουλινοαντίστασης, την μείωση των ανδρογόνων και κατ’επέκταση στην ανακούφιση των συμπτωμάτων του συνδρόμου. Συστήνονται τουλάχιστον 30 λεπτά μέτριας έντασης σωματική δραστηριότητα, τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας. Τέτοιου είδους ασκήσεις αποτελούν το περπάτημα, το κολύμπι, το ποδήλατο, ο χορός. Αναρωτήσου ποιο είδος κίνησης είναι αυτό που σε ευχαριστεί ώστε να μπορέσει να γίνει μία ευχάριστη συνήθεια. Για διατήρηση και αύξηση της μυϊκής μάζας, συστήνονται ασκήσεις αντίστασης, τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα.
Κλείνοντας…
Να θυμάσαι ότι λόγω της πολυπλοκότητας του συνδρόμου είναι πολύ σημαντικό να συνεργαστούν ο γυναικολόγος με τον διατροφολόγο σου ώστε να έχεις πλήρη καθοδήγηση για την διαχείριση των συμπτωμάτων. Το Σ.Π.Ω. δεν επηρεάζει μόνο το σώμα αλλά και την ψυχολογία σου και για τον λόγο αυτό χρειάζεται να το αγκαλιάσεις και να κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς ώστε να σε φροντίσεις.
Μην πιστέψεις σε γρήγορες λύσεις και επιθετικές μεθόδους. Φρόντισε τον ύπνο, την διατροφή και την κίνηση σου και λάβε τακτικά τα συμπληρώματα που θα σου προταθούν όπου είναι απαραίτητο. Οι αλλαγές και η διαχείριση των συμπτωμάτων θα έρθουν σταδιακά και σίγουρα η προσπάθεια σου δεν θα είναι μία ευθεία γραμμή!
Επικοινωνία με τον συντάκτη
