Διατροφή & Ύπνος – γράφει η Διατροφολόγος Βασιλεία Φουντουλάκη.
Ο ύπνος είναι ο μόνος τρόπος για να ξεκουραστεί το άτομο, αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της συνολικής υγείας και της ευημερίας.
Το 1/3 της ζωής το περνάει με το να κοιμάται. Ανάλογα με πόσος ποιοτικός είναι ο ύπνος, δηλαδή αν ξεκουράζεται το άτομο επηρεάζει τα 2/3 της καθημερινότητας του.
Τι ορίζεται ως ύπνος όμως;
Είναι μια αναστρέψιμη κατάσταση μέσα από την οποία το άτομο αφήνεται ελεύθερο καθώς κοιμάται και δεν ανταποκρίνεται με το περιβάλλον.
Ο ύπνος αποτελείται από 2 παραμέτρους:
- Την κατάσταση που ο εγκέφαλος είναι ενεργοποιημένος σε παραλυμένο σώμα(REM). Είναι η φάση δηλαδή που χαρακτηρίζεται από μυική ατονία και εκρήξεις των ματιών, κοινώς όταν βλέπει το άτομο κάποιο όνειρο(25%).
- Μη ReM ύπνος. ΑΑποτελείται από 4 στάδια για να οδηγηθεί το άτομο σε βαθύ ύπνο και συνεπώς να ξεκουραστεί (75%).
Συνοπτικά τα 4 στάδια του ύπνου:
Στάδιο 1:
Ελαφρύς ύπνος δηλαδή το άτομο βρίσκεται μεταξύ ”ξύπνιο και ύπνο”.
Στάδιο 2:
Αρχίζει σιγά-σιγά η διαδικασία του ύπνου. Δηλαδή, το άτομο δεν έχει επαφή με το περιβάλλον πια. Η αναπνοή και ο καρδιακός ρυθμός είναι κανονικοί και η θερμοκρασία πέφτει..
Στάδιο 3 και 4:
Το άτομο έχει πια κοιμηθεί και βρίσκεται σε βαθύ ύπνο. Οι μύες χαλαρώνουν, η αναπνοή γίνεται πιο αργή, γίνεται αποκατάσταση ενέργειας. Οι ορμόνες αρχίζουν να απελευθερώνονται όπως πχ η αυξητική ορμόνη. Αυτή είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη και εξέλιξη του ατόμου, συμπεριλαμβανομένης και της ανάπτυξης των μυών. Γι’αυτό το λόγο ζητάμε από τα παιδιά να κοιμούνται από τις 10-11 το βράδυ.
Πως σχετίζεται ο ύπνος με το βάρος και το φως;
Οι κακές συνήθεις πριν τον ύπνο έχει φανεί πως επηρεάζει το σωματικό βάρος. Συμβαίνει τόσο άτομα που βρίσκονται σε πρόγραμμα διατροφής όσο και σε αυτά που δεν ακολουθούν κάποιο πρόγραμμα.
Ποιες είναι οι κακές συνήθειες αυτές;
- Τηλεόραση
- Υπερβολική σκέψη άγχος
- Χρήση ηλεκτρικών συσκευών
- Μεταφορά εργασίας στο κρεβάτι
- Νυχτερινή αφύπνιση για ενούρηση(διαταραχή ύπνου)
- Χρήση καφείνης( ενεργοποίηση παρασυμπαθητικού συστήματος και αύξηση του άγχους)
Ηλεκτρικές συσκευές διαταραχή ύπνου και επίδραση στο σωματικό βάρος.
Η έκθεση του ατόμου στο ηλεκτρονικό φως γνωστό και ως μπλε φως που έχουν οι ηλεκτρονικές συσκευές φέρει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και διαταράσσει τον ύπνο.
Πριν την εμφάνιση του ηλεκτρικού-τεχνητού φωτισμού, ο ήλιος ήταν η κύρια πηγή φωτός και τα άτομα περνούσαν τα βράδια τους σε απόλυτο σκοτάδι. Σήμερα πολύς κόσμος το βράδυ πριν κοιμηθεί ”φωτίζεται” μέσω των ηλεκτρονικών συσκευών που χρησιμοποιεί,φυσικά αυτή η συμπεριφορά ”κοστίζει”, με το να βγάλει το βιολογικό ρολόι του ατόμου εκτός προγράμματος και να διαταραχθεί ο ύπνος του δηλαδή να μην είναι ποιοτικός. Κάθε άνθρωπος έχει συγκεκριμένο βιολογικό ρολόι. Το ανθρώπινο ον είναι προγραμματισμένο από την φύση του να κοιμάται με το που πέσει ο ήλιος και να ξυπνά με το που ανατείλει.
Πως το βγάζει εκτός προγράμματος η χρήση κινητού το βιολογικό μας ρολόι;
Αν πριν τον ύπνο το άτομο παίζει με το κινητό του, το μπλε φως που ακτινοβολεί τα μάτια λαμβάνουν το μήνυμα ότι είναι μέρα, την ημέρα ξυπνάμε όπως είναι λογικό και με αυτόν τρόπο ο εγκέφαλος συγχύζεται και συγχέεται.
Ο υποθάλαμος με την σειρά του λοιπόν δεν δίνει το μήνυμα στον εγκέφαλο να παραχθεί η μελατονίνη,η οποία αρχίζει να παράγεται καθώς πέφτει το φως του ήλιου και αφού έχει παραχθεί η σεροτονίνη(νευροδιαβιβαστής που στέλνει το μήνυμα στον εγκέφαλο ότι είναι καλά και χορτάτος) καθ’ όλη την μέρα μέσω της λήψης τροφής. Η παραγωγή της μελατονίνης προετοιμάζει το άτομο για την κατάκλιση.
Η μελατονίνη είναι υπεύθυνη για να χαλαρώσουμε και για να κάνουμε έναν ποιοτικό ύπνο γνωστή ως ”ορμόνη του ύπνου”.
Επίσης το φως οδηγεί στην αντίστροφη πορεία της μελατονίνης,προς σεροτονίνη τι σημαίνει αυτό? ότι αντί να παραχθεί η μελατονίνη, λόγο του λανθασμένου μηνύματος ότι είναι μέρα, το σώμα ζητάει φαγητό και αρχίζει η διαδικασία της εύρεσης τροφής γιαυτό το λόγο επηρεάζεται λοιπόν το σωματικό βάρος και αυτός είναι ένας από τους λόγους που δεν συνιστάται η χρήση ηλεκτρονικών συσκευών .
Συμπερασματικά η χρήση των ηλεκρονικών συσκευών και του φωτός διαταράσσουν τον ύπνο του κάθε ατόμου, η διαταραχή του ύπνου επηρεάζει την καθημερινότητα με το να νιώθει το άτομο, κουρασμένο, να μην μπορεί να συγκεντρωθεί ακόμα και ατονία πολλές φορές.
Είναι σημαντικό ο εγκέφαλος να συνδέσει το κρεβάτι με τον ύπνο, αν μια μέρα για κάποιο λόγο δεν έχετε ύπνο μην μείνετε στο κρεβάτι(ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ: συνδέση αϋπνίας=κρεβάτι) πηγαίνετε σε άλλο μέρος του σπιτιού διαβάστε ένα βιβλίο και όταν νιώσετε έτοιμοι μεταφέρεστε πάλι στην κρεβατοκάμαρα σας.
Τέλος, η ποιότητα του ύπνου επηρεάζει και την ποιότητα της διατροφή σας.
Εφόσον δεν υπάρχει πρόγραμμα στον ύπνο από την στιγμή που διαταράσσεται, δεν θα υπάρχει πρόγραμμα και στην διατροφή. Για την άμεση απόκτηση ενέργειας μετά από πιθανή νηστεία το σώμα αναζητά τροφή. Συνήθως τα άτομα καταναλώνουν γεύματα πολύ γρήγορα και με ελάχιστα θρεπτικά συστατικά για να καλύψουν το αίσθημα της πείνας.
Πριν τον ύπνο λοιπόν, φροντίστε να είναι ένα ελαφρύ γεύμα και όχι γεύματα τα οποία είναι πλούσια σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες καθώς επηρεάζουν και μειώνουν τα επίπεδα της σεροτονίνης και βλάπτουν την ποιότητα του ύπνου. Επίσης βάλτε πρόγραμμα τόσο στα γεύματα σας, ώστε να μην παθαίνετε υπογλυκαιμία, όσο και στον ύπνο σας και θα δείτε μεγάλη αλλαγή στην καθημερινότητα σας.
Επικοινωνία με τον συντάκτη