Βιταμίνη D – Σοφία Κόρμη

«Μεσογειακό παράδοξο» ή αλλιώς, η ανεπάρκεια βιταμίνης D στις Μεσογειακές χώρες

Γράφει η Σοφία Κόρμη

Τι είναι η βιταμίνη D;

Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύς λόγος για την θετική επίδραση της βιταμίνης D στον ανθρώπινο οργανισμό. Η βιταμίνη D είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη. Είναι σύμπλεγμα της D2, η οποία λαμβάνεται μέσα από κάποια τρόφιμα φυτικής προέλευσης και της D3 η οποία, λαμβάνεται μέσα από ζωικές τροφές και συντίθεται από την επίδρασης της ηλιακής ακτινοβολίας με το δέρμα μας. Είναι ενδιαφέρον ότι αναφέρεται και ως ορμόνη, καθώς δημιουργείται στον οργανισμό και λαμβάνει μέρος σε πολλές διεργασίες του οργανισμού όπως, στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού, στην σωστή λειτουργία των οστών και των μυών, στην μείωση εμφάνισης φλεγμονών, καθώς έχει συσχετιστεί και με την επίδρασή της στην ψυχική μας υγεία.

Μεσογειακές χώρες και έλλειψη βιταμίνης D:

Η Ελλάδα, όπως και άλλες Μεσογειακές χώρες, εμφανίζουν χαμηλή επάρκεια της βιταμίνης D, κάτι που είναι παράδοξο σχετικά με την αυξημένη ηλιοφάνειά τους. Αντίθετα, σε βορειότερες χώρες η επάρκεια βιταμίνης D βρίσκεται σε φυσιολογικά επίπεδα.

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;

• Το γεωγραφικό πλάτος της Ελλάδας δεν βοηθά στην απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας και κατά συνέπεια δεν μπορεί να γίνει σύνθεση της βιταμίνης D.
• Οι κάτοικοι των Μεσογειακών χωρών τείνουν να έχουν αυξημένη μελανίνη, γεγονός που εμποδίζει τη δέσμευση της υπεριώδους ακτινοβολίας.
• Σημαντική προϋπόθεση για να απορροφηθεί η ηλιακή ακτινοβολία είναι η έκθεση στον ήλιο, κάτι που φαίνεται να μην συμβαίνει συχνά λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής.
• Οι συστάσεις περί έκθεσης στον ήλιο και χρήσης αντιηλιακού περιορίζουν την λήψη ηλιακής ακτινοβολίας. Γι’ αυτό να θυμάστε όλα με μέτρο!
• Η ρύπανση της ατμόσφαιρας εμποδίζει τις ακτίνες του ήλιου να φτάσουν στο δέρμα μας, άρα και την σύνθεση της βιταμίνης D.
• Στις βορειότερες χώρες καταναλώνονται μεγάλες ποσότητες λιπαρών ψαριών, τα οποία είναι πλούσια σε βιταμίνη D. Στην Ελλάδα, η βασική πηγή λιπαρών είναι το ελαιόλαδο, το οποίο δεν περιέχει σημαντική ποσότητα της συγκεκριμένης βιταμίνης. Επιπλέον, στις βόρειες χώρες, πολλά τρόφιμα είναι εμπλουτισμένα με βιταμίνη D, καθώς για να προληφθεί η έλλειψή της συστήνεται η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής.
• Πιθανοί γενετικοί παράγοντες.

Τι συμβαίνει εάν δεν λαμβάνουμε αρκετή βιταμίνη D;

Η έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσει:

• Μειωμένα επίπεδα ασβεστίου και φωσφόρου στον οργανισμό.
• Ραχίτιδα στα παιδιά, η οποία προκαλεί παραμόρφωση των οστών και καθυστέρηση της ανάπτυξης τους.
• Οστεομαλακία και οστεοπόρωση στους ενήλικες.
• Πτώσεις και κατάγματα.

Πηγές βιταμίνης D:

Τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη D όπως:

• Τα λιπαρά ψάρια (ο σολομός, το σκουμπρί, οι σαρδέλες και ο τόνος).
• Ο κρόκος αυγού
• Το μουρουνέλαιο
• Ορισμένα εμπλουτισμένα τρόφιμα (τα δημητριακά πρωινού, το γάλα, το γιαούρτι, το βούτυρο και η μαργαρίνη).
• Η έκθεση μας στον ήλιο για περίπου 15 με 20 λεπτά, με ακάλυπτα το πρόσωπο, τα χέρια και τα πόδια, χωρίς αντιηλιακό.
• Τα συμπληρώματα διατροφής.

Είναι αξιοσημείωτο ότι το μεγαλύτερο ποσοστό βιταμίνης D (90%) λαμβάνεται από την επαφή του δέρματος με την ηλιακή ακτινοβολία και μόλις το 10% προκύπτει από τα τρόφιμα που αναφέρθηκαν παραπάνω.

Η διάγνωση ανεπάρκειας της βιταμίνης D γίνεται με μία απλή εξέταση αίματος, ελέγχοντας τα επίπεδα της 25-υδροξυ βιταμίνης D (25ΟΗvitD).