Βλεμματική Επαφή: Τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής; – γράφει ο Παναγιώτης Παυλόπουλος – Ειδικός Παιδαγωγός.
Μπορεί να μην έχουμε αρχίσει να επιλύουμε το αίνιγμα του αυτισμού. Όταν το πετύχουμε, μπορεί να είμαστε σίγουροι ότι τούτο θα μας δηλώσει πολλά ακόμα και για τους εαυτούς μας. Όσοι εργάζονται ή συμβιώνουν με τον αυτισμό επιτελούν πράγματι ένα δύσκολο έργο, αλλ’ έχουμε στο προσκείμενο δυο συμμάχους την αγάπη και το χρόνο (Happe, 1998).
Ορισμένα άτομα με αυτισμό έχουν ικανοποιητική ή ακόμα και καλή βλεμματική επαφή.
Η έλλειψη βλεμματικής επαφής δεν καθιστά κάποιον αυτιστικό. Η έλλειψη ή η μειωμένη βλεμματική επαφή είναι ένα από τα κριτήρια, τις κόκκινες σημαίες όπως λέμε, που υποψιάζουν κάποιον ειδικό. Ωστόσο αποτελεί απλώς μία ένδειξη και τίποτα παραπάνω. Σύμφωνα με τον Στασινό, τα παιδιά με αυτισμό δεν έχουν ή δεν επιδιώκουν να έχουν βλεμματική επαφή με τα άτομα που βρίσκονται στο άμεσο κοινωνικό τους περιβάλλον. Είναι χαρακτηριστική η παρακάτω φράση δασκάλας περιγράφοντας ένα παιδί με αυτισμό: << το βλέμμα του δύσκολα να το προσδιορίσει κανείς>>.
Συγκεκριμένα τα αυτιστικά παιδιά, παρατηρούν λιγότερο χρόνο οπτικά ερεθίσματα
Παρατηρήθηκε επίσης ότι επεξεργάζονται συντομότερα και λιγότερο εντατικά τα μέρη οπτικών ερεθισμάτων, τα συγκρίνουν ανεπαρκώς και αφήνουν ασύνδετες τις οπτικές πληροφορίες που προσλαμβάνουν. Όμως εκεί που έχουν να αντιμετωπίσουν προβλήματα ή καταστάσεις που απαιτούνται πληροφορίες από άμεση όραση, προβαίνουν ευχερώς στη λύση τους (puzzle) (Κυπριωτάκης, 1997).
Ο Naoki Higashida…
αναφέρει στο βιβλίο του ότι δεν κοιτάζει συχνά τους ανθρώπους στα μάτια. << Να κοιτάς πάντοτε στα μάτια αυτόν με τον οποίο μιλάς>> του έχουν πει αλλά δεν μπορεί να το κάνει το θεωρεί ανατριχιαστικό και συνήθως το αποφεύγει. Τον ενοχλεί περισσότερο η αντίληψη που έχουν οι άνθρωποι πως αν διατηρούμε την οπτική επαφή όταν μιλάμε αυτό από μόνο του σημαίνει ότι καταλαβαίνει κάθε λέξη. Γελώντας αναφέρει πως αν ήταν μόνο αυτό οι δυσκολίες θα είχαν ξεπεραστεί πριν από πολύ καιρό.
Όπως είπε και η Beate Hermellin σε μια συνάντηση ειδικών επί του Αυτισμού
To παιδί κοιτάζει εξίσου λίγο στο τραπέζι όσο και τον ψυχίατρο. Ωστόσο ο Ψυχίατρος είναι σε θέση να παραπονεθεί. Όμως δεν είναι ότι υπάρχει βλεμματική αποφυγή, όσο ότι το βλέμμα δεν χρησιμοποιείται στην επικοινωνία. Το παιδί δεν αποστρέφει το βλέμμα του την κατάλληλη στιγμή, ούτε συναντά το βλέμμα του άλλου με το δικό του όταν θα περίμενε κανείς ( Frith, 1994).
Πράγματι όλοι γνωρίζουμε ότι τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής. Έκτος όμως από τα παιδιά στο φάσμα υπάρχουν και πολλοί ντροπαλοί άνθρωποι που αποφεύγουν την βλεμματική επαφή. Το ζήτημα είναι τα παιδιά να έχουν απέναντί τους κάποιον που τα εμπιστεύεται τα αγαπά, εκτιμά την συμπεριφορά και την συντροφιά τους. Ο χρόνος θα τ’ αποκαλύψει όλα, ακόμα και την καλύτερη απόκριση
Επικοινωνία με τον συντάκτη
