Η μητρότητα είναι επιλογή – Αν δεν θες να είσαι μάνα, μπορείς να είσαι ό,τι θες!, της Μίνας Κωστοπούλου – Δημοσιογράφος.
Την πρώτη φορά που μου μίλησε ο γυναικολόγος μου για τα ωάριά μου ήμουν μόλις 18. Φυσικά, δεν ήταν η πρώτη φορά που μου μιλούσαν για τα ωάρια και τα σπερματοζωάρια. Υπήρξα μέλος της πρώτης γενιάς πειραματόζωων της σεξουαλικής αγωγής στα δημοτικά σχολεία. Ήταν, όμως, η πρώτη φορά που με προέτρεπε κάποιος να συντηρήσω τα ωάριά μου, χωρίς να υπάρχει παθολογικό υπόβαθρο στην περίπτωσή μου. Ήταν το 2010.
Λίγα χρόνια αργότερα η διατροφολόγος που επισκέφθηκα κάποια στιγμή μου μίλησε για μια διατροφή που θα μου εξασφαλίσει τη γονιμότητα.
Το 2017 ένας άλλος γυναικολόγος που επισκεπτόμουν με προέτρεψε με ονόματα και διευθύνσεις να καταψύξω τα ωάριά μου, με την αιτιολογία ότι δεν θα έχω πολλές ευκαιρίες να γεννοβολήσω, μετά την ανορεξία και την αμηνόρροια που περνούσα. Ο ενδοκρινολόγος μου είπε ότι έχω πρόωρη εμμηνόπαυση και πρέπει να βιαστώ (για την ιστορία, αυτό δεν ίσχυε, κατάθλιψη είχα όχι εμμηνόπαυση).
Πάνω κάτω σε όλη την δεκαετία των 20s μου όλοι ήθελαν να ξέρουν τί θα κάνω με τα ωάριά μου. Αυτό κανείς δεν με ρώτησε είναι αν ήθελα να κάνω παιδιά.
Τώρα που το σκέφτομαι, και να με ρωτούσαν δεν θα είχα τί να τους απαντήσω σε καμία φάση της ζωής μου από τα 18 μέχρι και σήμερα. Δεν είχα ποτέ σκεφτεί το ενδεχόμενο της μητρότητας. Κι όταν ήμουν μικρή δεν έπαιζα με τη Barbie-μητέρα, αλλά με τη Barbie ελεύθερη κι ωραία. Φυσικά είχα και μια μικρή Kelly, αλλά νομίζω ξεκάθαρα για λόγους υπερκαταναλωτισμού (τιμημένα ’90s!)
Πλέον, σχεδόν στα 30 μου, η περίοδος ομαλοποιήθηκε (πρόωρη εμμηνόπαυση και πράσινα άλογα…), ο κύκλος μου “έφτιαξε” που λένε -λες και ήμουν χαλασμένη. Και φυσικά το δίλημμα της μητρότητας συνέχισε να τίθεται. Αυτή τη φορά με αισιόδοξο περιτύλιγμα του τύπου “άντε επιτέλους”.
Τώρα έχω μια απάντηση που μοιάζει κάπως έτσι: “Περνάω πολύ καλά για να αναλάβω την ευθύνη ενός παιδιού, δεν είμαι έτοιμη να αλλάξω τρόπο ζωής ούτε οικονομικά ούτε και ψυχολογικά, έχω πολλά να μάθω ακόμη για τον εαυτό μου, και γενικώς μάλλον δεν με ενδιαφέρει. Άσε που φοβάμαι και τα νοσοκομεία”.
- Ταμπού, υπογεννητικότητα & Ένοχες
Βέβαια, οι πολλοί στην ηλικία μου είχανε δύο παιδιά ήδη στο σχολείο, και τα λοιπά και τα λοιπά… Έχω μάθει να το αγνοώ αυτό το παραμυθάκι, αλλά αποτυπώνει μια πραγματικότητα. Στην κοινωνία μας η επιλογή να μην γίνεις μητέρα ή το να μην νιώθεις το βιολογικό σου ρολόι να χτυπάει (sic) είναι ακόμη ταμπού.
Μπορεί να έχουμε ξεπεράσει θεσμικά και (δευτερευόντως) ιδεολογικά πολλά στερεότυπα ως προς το φύλο, την ταυτότητα φύλου, την σεξουαλικότητα, αλλά η μητρότητα πάει ακόμη πακέτο με την κάθε γυναίκα. Από το 2010 που μου μίλησαν για την κατάψυξη ωαρίων μέχρι σήμερα, η διαδικασία της κρυοσυντήρησης έχει γίνει mainstream στις τηλεοπτικές εκπομπές, έχει γίνει ιατροτεχνολογικό εμπόρευμα, θεωρείται must από τον κυρίαρχο λόγο.
Την ίδια στιγμή, η “κοινωνία” και η πολιτική κρούουν τον κώδωνα για την υπογεννητικότητα στην Ελλάδα, οι γυναίκες ενοχοποιούνται για το δημογραφικό πρόβλημα, αλλά η πολιτεία εξακολουθεί να μην σχεδιάζει με γνώμονα την ενίσχυση των οικογενειών που όντως θέλουν να φέρουν πολλά παιδιά στον κόσμο. Αντίθετα, τα τελευταία χρόνια κυριαρχεί ένα “κυνήγι μαγισσών” εναντίον των γυναικών που επιλέγουν να μη γίνουν μητέρες, την ώρα που σε διεθνές επίπεδο η νομοθεσία για τις αμβλώσεις συντηρητικοποιείται διαρκώς και η “θεωρία του αγέννητου παιδιού” κερδίζει έδαφος.
- Ευγονική & Προγεννητική Αγωγή
Ας μην ξεχνάμε ότι πάνω από χρόνο προσπαθεί η Ελληνική Εταιρεία Προγεννητικής Αγωγής με τις ευλογίες της σημερινής κυβέρνησης να περάσει στα σχολεία το μήνυμα του “γεννοβολάτε παίδες Ελλήνων”… Το πρώτο συνέδριο της εν λόγω πρωτοβουλίας καταδικάστηκε δημοσίως και ευτυχώς ακυρώθηκε. Φέτος, η Ελληνική Εταιρεία Προγεννητικής Αγωγής επανήλθε με τρία βίντεο προς προβολή σε γυμνάσια όλης της χώρας τα οποία μάλιστα εγκρίθηκαν από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής! Τα βίντεο ανακλήθηκαν μετά την κατακραυγή. Ωστόσο, η Ιωάννα Μάρη, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρεία Προγεννητικής Αγωγής σε τηλεοπτικές δηλώσεις της υποστήριξε πως αυτά που υπηρετούν ως Εταιρεία “είναι επιστημονικά και όχι αναχρονιστικά”.
Για την ιστορία, η συγκεκριμένη “εταιρεία” καταγράφεται ως μέλος της Παγκόσμιας Οργάνωσης Σωματείων Προγεννητικής Αγωγής OMAEP. Μάλιστα, η κα Μάρη υπήρξε ιδρυτικό μέλος της OMAEP (1991) και πρόεδρός της από το 2007 έως το 2015. Η OMAEP έχει ιδιαίτερες ιδέες με τη σειρά της για την ανάδυση μιας “νέας ανθρωπότητας” που συνάδουν με θεωρίες της ευγονικής. Μια ματιά στο site τους αρκεί για να αναθεωρήσει ένας υποψιασμένος αναγνώστης αυτό το “όχι αναχρονιστικά…”.
Θέση επί της μητρότητας πήρε και η Ιερά Σύνοδος που αποφάσισε το 2020 να στείλει συγχαρητήριο γράμμα στην υπουργό Παιδείας για τους εκκλησιαστικούς εορτασμούς στα σχολεία, βρίσκοντας την ευκαιρία “να εκφράζει τη θεολογικήν αυτής θέσιν περί του εμβρύου ως πλήρους και ακεραίου ανθρώπου από της στιγμής της συλλήψεώς του γι’ αυτό και θεωρεί την εκουσία έκτρωση ως φόνο και δεν την αποδέχεται”. Λες και τη ρωτήσαμε.
- Παραδοξότητα & Εγωισμοί
Όλα τα παραπάνω είναι μικρές στιγμές μια συνολικότερης περιρρέουσας ατμόσφαιρας όπου η μη μητρότητα θεωρείται μια παράδοξη, αν όχι παθολογική επιλογή. Σκέψου μόνο πόσο πολύ μας συμβουλεύουν για το τί θα κάνουμε όταν γίνουμε μανούλες, πώς θα μεγαλώσουμε τα τέλεια παιδιά, τί θα κάνουμε με την οικογένειά μας, αλλά κανείς δεν μας συμβουλεύει τι να κάνουμε για μια τέλεια ζωή ούσες και όντες άτεκνοι.
Συχνά όσοι δεν θέλουμε να κάνουμε παιδί μπορεί να αντιμετωπιστούμε ως εγωιστές ή καλοπερασάκηδες που δεν θέλουμε ευθύνες. Το ίδιο βέβαια λένε και για ορισμένους που κάνουν παιδιά, ότι δηλαδή έχουν εγωιστικά κίνητρα. Αλλά ο εγωισμός αυτός είναι δεδομένος. Σαφώς και ό,τι κάνουμε το κάνουμε γιατί είναι επιλογή μας. Από τα παιδιά μέχρι το αν θα τρώμε μια ζωή πατατάκια.
……….
Δυστυχώς, αυτές τις ημέρες κλονιζόμαστε από το τραγικό συμβάν της Πάτρας. Πρόκειται για ένα έγκλημα που θα μείνει στα παγκόσμια χρονικά ως ένα από τα πιο ειδεχθή και έτσι είναι. Αναμενόμενα έχει ξεσηκώσει και σωρεία αντιδράσεων. Και δικαιολογημένα. Για ακόμη μια φορά όμως πίσω από αυτές τις αντιδράσεις υπερτονίζεται το πόσο μεγάλη ευλογία είναι να είσαι μητέρα. Και δεν διαφωνώ ναι είναι. Αλλά άλλο τόσο ευλογία είναι για μια γυναίκα να μην είναι μητέρα. Να διαθέτει το σώμα της και τον εαυτό της όπως επιθυμεί.
Επικοινωνία με τον συντάκτη
