Ανθρώπινες σχέσεις – Ένα ζυμάρι φτιαγμένο από μεράκι, γράφει η Μιχαέλα Σκλατινιώτη – Ψυχολόγος
Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι σαν ένα ζυμάρι. Θέλουν μεράκι, χρόνο κι όρεξη για να βρεις τη σωστή τεχνική και τις σωστές αναλογίες από το κάθε συσταστικό που θα τις βοηθήσουν να παραμείνουν συμπαγής κι αναλλοίωτες. Το ίδιο συμβαίνει και με την κάθε ανθρώπινη μονάδα-ολότητα που αποτελεί μέρος μιας ανθρώπινης σχέσης. Είναι ένα ακατέργαστο ζυμάρι που πλάθεται και διαμορφώνεται καθημερινά. Έτσι, μονάδες και ομάδες βρίσκονται σε μια συνεχή διαδικασία δημιουργίας τόσο του προσωπικού εαυτού όσο και της ταυτότητας της ομάδας – ανθρώπινης σχέσης.
-Μια δημιουργία από τι διέπεται κατα το πλείστον των περιπτώσεων;
Από πολλές επιδιορθώσεις μέχρι να φτάσει στο τελικό αποτέλεσμα.
-Και τι χρειάζονται οι συνεχείς επιδιορθώσεις;
Μεράκι για την εύρεση του τρόπου που μπορούμε να αλλάξουμε και να διορθώσουμε αυτό που δεν μας αρέσει ή να το χαλάσουμε και να ξεκινήσουμε κάτι από την αρχή βρίσκοντας ξανά τη δική μας θέση και ανθρώπινη υπόσταση!
Πόσες φορές έχεις φτάσει στο σημείο να πεις:
- ‘Αχ, δεν την/τον καταλαβαίνω καθόλου’
- ‘Δεν μπορώ άλλο, δεν καταλαβαίνει τι νιώθω και τι λέω’
- ‘Είναι σαν να μιλάω σ’ έναν τοίχο’
- ‘Απορώ πώς είμαι μαζί της/του τόσο καιρό’
- ‘Μα καλά γιατί δεν μου λέει τι είναι αυτό που την/τον ενοχλεί…τόσο εγωισμός πια;’
και πολλά πολλά άλλα που θα μπορούσαμε να καθόμαστε ώρες και να γράφουμε ως παραδείγματα.
Τι με προβληματίζει ακούγοντας αυτές τις φράσεις δυσαρέσκειας; Πώς γίνεται οι ανθρώπινες σχέσεις να είναι τόσο απρόβλεπτες και πολλές φορές τόσο δύσκολο να τις κρατήσουμε; Πώς γίνεται να είμαστε καλά μ΄έναν σύντροφο ή με μια φίλη/ο τη μια στιγμή και την άλλη να μην αντέχουμε δίπλα της/του, να μας φέρνει δυσφορία το καθετί.
Σας προβληματίζει κι εσάς άραγε;
Η δική μου οπτική κι απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα επικεντρώνεται:
- στις αλλαγές των αναγκών του κάθε ατόμου μέσω διαμόρφωσης του χαρακτήρα από εμπειρίες ζωής με την πάροδο των χρόνων
&
- στην αδυναμία αρκετών ανθρώπων να δουν μέσα από τα μάτια του άλλου και να προσπαθήσουν να καταλάβουν ουσιασιωδώς και την δική του ερμηνεία – οπτική γωνία ή αλλιώς στην έλλειψη ενσυναίσθησης.
Πιο συγκεκριμένα…
ως άνθρωποι είμαστε συνεχώς εξελισσόμενα όντα που οι διάφορες εμπειρίες της ζωής και η συνδιαλλαγή με διαφορετικά άτομα στο πέρας των χρόνων μας κάνουν έστω και ασυνείδητα αρχικά να εντοπίζουμε στοιχεία στον χαρακτήρα μας που μας αρέσουν και θέλουμε να κρατήσουμε αλλά κυρίως στοιχεία που θέλουμε ν’αλλάξουμε, που μας κάνουν να νιώθουμε ότι κάτι δεν πάει καλά και ότι χρειάζεται να προχωρήσουμε ένα βήμα παρακάτω για να γίνουμε μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας. Πολλές φορές συμβαίνει μάλιστα αυτό που δεν αρέσει στον εαυτό μας να το προβάλλουμε ως αρνητικό στοιχείο των άλλων.
Για παράδειγμα:
Όταν πιστεύουμε ότι κάποιος μπορεί να μας απατήσει, ενδεχομένως αυτή η φοβία να προέρχεται από ενδόμυχο φόβο προς τη δική μας ροπή προς μια αντίστοιχη συμπεριφορά. Επειδή δε θέλουμε να δεχτούμε για τον εαυτό μας, απορρίπτουμε ότι υπάρχει σ εμάς και την κρίνουμε ισχυριζόμενοι ότι βρίσκεται σε έναν από τους σημαντικούς ανθρώπους της ζωής μας.
Επιπλέον, οι ανάγκες μας διαμορφώνονται από την πρώτη μέρα της επαφής μας με τον κόσμο κι από τότε ο τρόπος που έχει δημιουργηθεί ο εγκέφαλός μας και ο τρόπος με τον οποίο ανατρεφόμαστε και στη συνέχεια εμπλεκόμαστε σε κοινωνικές σχέσεις καθορίζει τα χαρακτηριστικά μας και τον βαθμό που αναπτύσσουμε άμυνες ως προς την ουσιαστική επαφή τόσο με τον εαυτό μας όσο και με τους άλλους.
Οι ανάγκες μας όπως κι εμείς οι ίδιοι ως ολότητες αλλάζουν διαρκώς μέσα στο παιχνίδι της ζωής.
Έτσι, είναι επόμενο κι εύλογο, σε μια μεγάλη ή μικρότερη μεταβατική φάση, να αλλάζουν είτε οι ανάγκες μας είτε ο τρόπος με τον οποίο θέλουμε οι ίδιες ανάγκες να καλύπτονται για να είμαστε χαρούμενοι. Επομένως, είναι εύλογο ότι εφόσον εμείς αλλάζουμε και τροποποιούμαστε είτε λιγότερο είτε περισσότερο να αλλάζουν και οι άνθρωποι γύρω μας ή και να μένουν στάσιμοι. Τόσο στη μία όσο και στην άλλη περίπτωση είναι δυνατό να υπάρξει ασυμφωνία αναγκών και θέλω. Έτσι να χάνεται η σύνδεση και επικοινωνία που υπήρχε με το εκάστοτε άτομο που θεωρούσαμε σημαντικό στη ζωή μας.
Τώρα μπορεί να αναρωτιέστε…
Συνέχεια θα έρχονται και θα φεύγουν άνθρωποι από τη ζωή μας
Επειδή θα αλλάζουμε;
Δεν θα υπάρξει καμιά σταθερότητα;
Θα είμαστε πάντα με τον φόβο ότι κάποια στιγμή δεν θα μας καλύπτει μια σχέση είτε φιλική είτε εργασιακή είτε ερωτική;
Προσαρμοστικότητα & Διαλλακτικότητα
Εδώ φυσικά θα συνυπολογίσουμε και τον παράγοντα της προσαρμοστικότητας και διαλλακτικότητας που επίσης μας χαρακτηρίζει ως ανθρώπινα όντα. Τι σημαίνει αυτό; Αλλαγές είναι λογικό και φυσιολογικό να συμβαίνουν αλλά ο τρόπος με τον οποίο θα τις διαχειριστούμε είναι που κάνει τη διαφορά. Η δυνατότητα αυτή της εύρυθμης διαχείρισης των αλλαγών που λαμβάνουν χώρα στη ζωή μας διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο αλλά και στο ίδιο άτομο αναλόγως της περίπτωσης που καλείται κάθε φορά να αντιμετωπίσει.
Κι εδώ ακριβώς είναι που έρχεται η αδυναμία!
Όπως προαναφέρθηκε διέπει ορισμένα άτομα που δυσκολεύονται να δουν μια κατάσταση, μια άποψη, ένα γεγονός μέσα από τα μάτια του άλλου. Δυσκολεύονται, με ενσυναίσθηση, να κατανοήσουν έναν διαφορετικό τρόπο οπτικής. Εδώ δεν εννοείται ότι θα πρέπει να γίνει αποδοχή μιας διαφορετικής οπτικής αλλά η διαδικασία να προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε τη συμπεριφορά και τη πηγή αυτής, αντί απλώς να καταφύγουμε στην εύκολη λύση του ‘δε σε καταλαβαίνω, φεύγω’.
Είναι αξιοσημείωτο να προσπαθούμε να μπούμε στη θέση του άλλου και να κρίνουμε πώς είναι δυνατόν μια σχέση να ζυμωθεί ώστε να γίνει η προσπάθεια επιβίωσης αυτής.
Όπως καταλαβαίνετε είναι λογικό κι επόμενο να υπάρχουν διαφωνίες. Να φτάσουμε στο σημείο να μην καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλον, να μην μπορούμε ο ένας την παρουσία του άλλου. Δε χρειάζεται να κατηγορούμε τον εαυτό μας γι’αυτό. Δεν είναι εύκολο να συνδεθούμε όλοι με όλους ή να συνδεόμαστε το ίδιο καλά με τα ίδια άτομα για μια ζωή. Παράλληλα όμως, είναι σημαντικό να μπαίνουμε στη διαδικασία να αφουγκραζόμαστε τόσο τις δικές μας ανάγκες όσο και τις ανάγκες του άλλου. Να αφήνουμε τις παρωπίδες στην άκρη και να υιοθετούμε τα μάτια και τα αυτιά του άλλου για να ερμηνεύσουμε σκέψεις και συμπεριφορές.
Δηλαδή, να αντιμετωπίζουμε την κάθε κατάσταση και τον κάθε άνθρωπο με ενσυναίσθηση.
Όταν αντιλαμβανόμαστε ότι κάτι μας πνίγει, κάτι δεν μας αρέσει από τον εαυτό μας:
-
από τον τρόπο που λειτουργούμε
-
που αντιμετωπίζουμε καταστάσεις κι ανθρώπους
-
και κυρίως τον ίδιο μας τον εαυτό μέσα στις ανθρώπινες σχέσεις…
ΜΙΛΑΜΕ!
Είναι καλό να μιλήσουμε γι’αυτό, να μοιραστούμε αυτούς τους προβληματισμούς με άτομα που πιστεύουμε ότι μπορούν να μας ακούσουν αληθινά, χωρίς κριτική ή και να αναζητήσουμε τη βοήθεια ενός ειδικού επαγγελματία ψυχολόγου.
Την επόμενη φορά που θ’αναρωτηθείς μερικά από τα παραπάνω σκέψου:
- Τι είναι αυτό που πραγματικά σ’ενοχλεί στους άλλους/σ’εσένα;
- Τί είναι αυτό που νιώθεις ότι πρέπει ν΄αλλάξει;