Η κίνηση ως πηγή ζωής – γράφει η Ηλιάνα Παχατουρίδη – Αθλητική Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια.
Έχει υπερισχύσει η άποψη ότι αυτοσκοπός του ανθρώπου κάνοντας φυσική δραστηριότητα είναι η αποφυγή ασθενειών. Όχι μόνο!
Ο άνθρωπος αναζητά την απόλαυση
και η κίνηση αποτελεί πηγή ζωής και ενέργειας!
Οποιαδήποτε κίνηση του σώματος παράγεται από τους σκελετικούς μύες και αποδίδει μία πραγματική αύξηση της ενεργειακής δαπάνης πάνω από την ενεργειακή δαπάνη ηρεμίας αφορά τη φυσική δραστηριότητα (Bouchard et al., 1993).
Η φυσική δραστηριότητα μπορεί να προκύψει μέσα από τέσσερις διαφορετικές συμπεριφορές: Εργασία, Μετακίνηση, Οικιακές Εργασίες, Άσκηση/Αναψυχή. Πολλές είναι οι εργασίες που εκτελούνται από καθιστή θέση και μας απομακρύνουν από την κίνηση. Το μεταφορικό μέσο όμως που επιλέγουμε για να μετακινηθούμε από και προς την εργασία μας ή για να πάμε στο περίπτερο, μπορεί να μειώσει τις καθιστικές συνήθειες. Οι εργασίες του σπιτιού βοηθούν επίσης στην κίνηση και είναι καλό να μοιράζονται σε όλα τα μέλη της οικογένειας. Ο διαμοιρασμός μάλιστα των οικιακών, από τα παλαιά χρόνια, έχει την ικανότητα να δένει τα άτομα με την οικογενειακή ζωή. Και τέλος η άσκηση που εμφανίζεται με πολλαπλά οφέλη τόσο στην σωματική όσο και στην ψυχική υγεία. Ας μετατρέψουμε την άσκηση σε μια ευχάριστη δραστηριότητα αναψυχής και όχι σε καταναγκαστική εργασία.
Μήπως όμως ο εγκλεισμός αρχίζει να γίνεται ρουτίνα;
Ρουτίνα των συναισθημάτων και των σκέψεων;
Απαισιοδοξία για το μέλλον, φόβος, απογοήτευση, θλίψη, άγχος και θυμός είναι τα συναισθήματα που βαραίνουν το ζύγι περισσότερο στη ζυγαριά. Το ίδιο και οι αρνητικές σκέψεις. Αβεβαιότητα για το μέλλον. Ανησυχία για την προσωπική υγεία και των σημαντικών άλλων. Αποθάρρυνση από τη δημιουργικότητα και τα όνειρα. Τα συναισθήματα αυτά συνοδεύουν τις σκέψεις και οι σκέψεις τα συναισθήματα. Με αυτόν τον τρόπο διαταράσσεται η ομοιόσταση του ατόμου. Η επανάληψη αυτών τροφοδοτεί τον περιορισμό των γνωστικών λειτουργιών (συγκέντρωση, μνήμη, προσοχή, σκέψη). Και μιλώντας για ρουτίνα, αναφερόμαστε στον εχθρό του εγκεφάλου!
Πρόκειται δηλαδή για μια συνήθεια που σε καθηλώνει!
Μια ρουτίνα αρεσκείας ή δυσαρέσκειας;
Η έντονη ανησυχία τις μέρες αυτές επιτείνει το άγχος, επηρεάζει τη συναισθηματική διάθεση, «αυτοματοποιεί» τον εγκέφαλο, διαταράσσει τον ύπνο και επιβαρύνει περισσότερο τη μνήμη, την προσοχή και τις επιμέρους γνωστικές λειτουργίες- την συγκέντρωση, τον λόγο και τη σκέψη. Έχετε παρατηρήσει μήπως δυσκολία να συγκεντρωθείτε και να ανακαλέσετε μνήμες τον τελευταίο καιρό λόγω έλλειψης κινήτρων; Απολαμβάνετε εύκολα τις στιγμές που ζείτε;
Μέσα λοιπόν στη δυσαρέσκεια αυτών των ημερών θα μπορούσαμε να προσθέσουμε στιγμές αρέσκειας και να βοηθήσουμε τη διαδικασία των νοητικών λειτουργιών.
Οι γνωστικές λειτουργίες εξελίσσονται παράλληλα με τις σωματικές λειτουργίες.
Είναι σημαντικό λοιπόν το άτομο να συνεχίσει να αλληλεπιδρά με το περιβάλλον. Η σωματική άσκηση ιδίως στη φύση θα κρατήσει το άτομο σε επαφή με την παρατήρηση και την πρόσληψη διαφορετικών και νέων ερεθισμάτων, με την επεξεργασίας τους, την αποθήκευσή τους και τη χρήση τους ως πληροφορίες, ενδυναμώνοντας τον εγκέφαλο και καθορίζοντας την έκδηλη συμπεριφορά του.
Όλα αυτά τα διανοητικά οφέλη της άσκησης αφορούν παιδιά, ενήλικες και ηλικιωμένους.
Η άσκηση είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του εγκεφάλου των παιδιών. Τα παιδιά που ασκούνται περισσότερο τείνουν να έχουν καλύτερη ακαδημαϊκή απόδοση στο σχολείο, καλύτερη συγκέντρωση και καλύτερο νυχτερινό ύπνο. Επίσης, ασκούμενοι ενήλικες έχουν δηλώσει ότι μετά την άσκηση σκέφτονται καλύτερα, πιο καθαρά και αισθάνονται ενεργοποιημένοι (Biddle, Mutrie, & Gorely, 2015). Τέλος, η φυσική δραστηριότητα είναι μία μη δαπανηρή επιλογή με ελάχιστες παρενέργειες που προτείνεται ως μέθοδος παρέμβασης και πρόληψης σε νευροεκφυλιστικές ασθένειες (νόσος Parkinson, άνοια & νόσος Alzheimer).
Μία από τις οκτώ δραστηριότητες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη νέων νευρώνων σε οποιαδήποτε ηλικία είναι το περπάτημα και φαίνεται να πυροδοτεί νέες συνδέσεις ανάμεσα στα εγκεφαλικά κύτταρα, να επιβραδύνει την εκφύλιση του εγκεφαλικού ιστού (ο οποίος συνδέεται με την γήρανση) και να αυξάνει τη λειτουργία του ιπποκάμπου (εγκεφαλική δομή σημαντική για τη μνήμη).
Δεν…κοστίζει τίποτα! Περπατήστε!
Νευρολόγοι συνταγογραφούν μισή ώρα την ημέρα περπάτημα σε φυσικό και ανοιχτό χώρο με στόχο την επάρκεια μνήμης, συγκέντρωσης και δημιουργικότητας, ευφορίας και αισιοδοξίας!