Κατάθλιψη: μετά την οικογένεια, στη σχέση. Γράφει η Ιωάννα Μαυρίδου.
Συνέχεια από το:
Και τι γίνεται όταν το παιδί είναι πια ενήλικας; Πως συμπεριφέρεται όταν του συμβεί κάποιο άσχημο γεγονός;
Τα βάζει φυσικά με τον εαυτό του. Ο Freud υποστήριξε ότι τα άτομα αυτά κατευθύνουν το μεγαλύτερο μέρος των αρνητικών συναισθημάτων τους προς τον εαυτό τους. Δεν αναγνωρίζουν την πραγματική τους αξία και βλέπουν μόνο τις αδυναμίες τους. Αισθάνονται ενοχές για τα λάθη που θεωρούν ότι έχουν κάνει και για τις ‘σωστές’ πράξεις που ‘έπρεπε’ να έχουν κάνει, αλλά δεν έκαναν. Ακόμα και για τις άσχημες σκέψεις που έχουν αισθάνονται ενοχές.
Το γεγονός ότι στρέφουν τα αρνητικά τους συναισθήματα προς τον εαυτό τους και δείχνουν συμπόνοια και γενναιοδωρία προς τους άλλους, τους κάνει να κερδίζουν την συμπάθεια και αναγνώριση που, όπως όλοι μας, χρειάζονται. Ταυτόχρονα, τους βάζει σε ένα φαύλο κύκλο να συμπεριφέρονται με υπερβολική ευαισθησία για να μην χάσουν τους άλλους. Η βαθιά τους πεποίθηση είναι ότι θα απορριφθούν αν φερθούν άσχημα και ότι δεν είναι άξιοι να αγαπηθούν. Οδηγούνται σε υποδειγματικές συμπεριφορές καλοσύνης και ανεκτικότητας. Και μάλιστα, χωρίς να εκφράζουν το θυμό ή την κριτική για τα πράγματα που τους ενοχλούν.
Ταυτόχρονα, η υπερβολική θλίψη, κατάθλιψη, που βιώνουν και η απαισιοδοξία σχετικά με την πορεία της ζωής τους, μεγεθύνουν στα μάτια τους τα προβλήματα και διαιωνίζουν την κατάσταση. Νιώθουν ότι έχουν παγιδευτεί και δεν ξέρουν πως να ξεφύγουν από αυτό.
Πως αλλάζει αυτό;
Αυτό που έχει σημασία για να βοηθηθεί το άτομο που περνά κατάθλιψη είναι να κατανοήσει τι του προκάλεσε το θυμό και ποιοι εξωτερικοί παράγοντες ευθύνονται για την εκάστοτε κατάσταση. Με τον τρόπο αυτό, η επιθετικότητα που έχει στρέψει προς τον εαυτό του, να αντικατασταθεί από μία αναγνώριση του τι ή ποιος πραγματικά έφταιξε. Σε αυτό μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τόσο η οικογένεια όσο και οι φίλοι.
Και τα ζευγάρια;
Αν μιλάμε για παντρεμένα ζευγάρια, τότε τα πράγματα περιπλέκονται ακόμη περισσότερο. Ο σύντροφος μπορεί να είναι το πρόσωπο που θα βοηθήσει το άτομο να ξεπεράσει την κατάθλιψη. Όμως, μπορεί επίσης να παρασυρθεί και ο ίδιος σε καταθλιπτικά συναισθήματα.
Σύμφωνα με μελέτες, οι μεν σύζυγοι των καταθλιπτικών τείνουν να γίνονται επικριτικοί με τους συντρόφους τους και οι δε να προσπαθούν να ασκήσουν υπερβολικό έλεγχο στη συμπεριφορά τους. Αποτέλεσμα; Να υποβόσκει μια εχθρότητα στη σχέση, η οποία ενισχύει τα αρνητικά συναισθήματα που βιώνει το καταθλιπτικό άτομο. Στην περίπτωση αυτή, είναι χρήσιμο τα ζευγάρια να επαναπροσδιορίζουν τον ρόλο τους μέσα στη σχέση και να ενθαρρύνονται να υποστηρίζουν ο ένας τον άλλο αντί να “υπογραμμίζουν” τα λάθη τους.
Η αυτο-εικόνα σου με κατάθλιψη
Ακόμη, ας μην ξεχνάμε τη σημασία της αυτοεικόνας που δημιουργούμε λίγο-πολύ από την παιδική μας ηλικία. Το τι επιλέγουμε να πούμε όταν περιγράφουμε τον εαυτό μας δείχνει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τη ζωή μας. Οι πιο αισιόδοξοι από εμάς τονίζουν τις επιτυχίες τους και οι πιο απαισιόδοξοι τις αποτυχίες τους.
Είναι όμως αυτό κάτι που το καθορίζουμε από μόνοι μας;
Ασφαλώς και όχι! Στην παιδική μας ηλικία οι γονείς μας αποφασίζουν. Ποιες εμπειρίες πρέπει να αναφέρονται και ποιες όχι, ποιες ταιριάζουν στο οικογενειακό σύστημα και ποιες πρέπει να παραλείπονται. Μεγαλώνοντας, θεωρούμε πως ο τρόπος που ορίζουμε τον εαυτό μας και η οπτική που έχουμε για τη ζωή είναι κάτι δικό μας όμως… Όμως, έχει επηρεαστεί από την οικογένεια μας. Και στη συνέχεια, επηρεάζει το πως βλέπουμε τον κόσμο.
Η προσπάθεια μας να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο οι αφηγήσεις αυτές επιδρούν στην βίωση των εμπειριών μας, μπορεί να είναι πολύ ωφέλιμη στη βελτίωση της αυτοεικόνας και την ενίσχυση των θετικών συναισθημάτων. Με άλλα λόγια, είναι μια ευκαιρία να δούμε τα θετικά μας στοιχεία, τις θετικές εμπειρίες που είχαμε και να αναγνωρίσουμε την αυτοαξία μας.
Τίποτα δεν είναι άσχημο εάν εμείς το βλέπουμε όμορφο.
Αυτό που καταλαβαίνουμε λοιπόν, είναι ότι η οικογένεια είναι ένα σύστημα μέσα στο οποίο το παιδί διαμορφώνει τον εαυτό του, γνωρίζει τις αδυναμίες του, μαθαίνει να τις διαχειρίζεται και αναπτύσσεται. Τόσο μια καλή οικογένεια όσο και μια κακή, μπορούν να κάνουν λάθη, αυτό όμως που έχει τελικά σημασία είναι οι σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα σε αυτήν να είναι σταθερές και να υπάρχει συναισθηματική σύνδεση ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά.
Επικοινωνία με τον συντάκτη
