Σεξουαλική παρενόχληση – της Μιχαέλας Σκλατινιώτη – Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια.
Τι είναι και τι φέρει μαζί της;
Σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 1δ του νόμου 3896/2010, σεξουαλική παρενόχληση είναι η οποιαδήποτε ανεπιθύμητη λεκτική, μη λεκτική ή σωματική συμπεριφορά σεξουαλικού χαρακτήρα με σκοπό ή αποτέλεσμα την προσβολή της αξιοπρέπειας ενός προσώπου δημιουργώντας εκφοβιστικό, εχθρικό, εξευτελιστικό, ταπεινωτικό ή/και επιθετικό αντίκτυπο.
Γυναίκες και άνδρες έχουν υποστεί και ακόμα υφίστανται όλων των ειδών τις παρενοχλήσεις και αυτό είναι αποτροπιαστικό και κατακριτέο.
Οφείλουμε να μην κρύβουμε πίσω από στερεότυπα και κοινοτυπίες ότι οι άνδρες είθισται να εκλαμβάνονται ως το δυνατό φύλο και συνεπώς πως δεν έχουν το ίδιο σκληρό βίωμα με μια γυναίκα.
Το κάθε άτομο από εμάς έχει το δικό του βίωμα και φέρει το δικό του βάρος. Δίνει τη δική του σημασία σε αυτό, γιατί μόνο εκείνο προσωπικά γνωρίζει το ψυχολογικό αποτύπωμα της ζώσας εμπειρίας του.
Υπάρχει μια μεγάλη έξαρση δημοσιοποιημένων ιστοριών. Μαζί της φέρει το ψυχολογικό βάρος που έχει εμποτιστεί τόσο στα άτομα που μίλησαν όσο και σε αυτά που προσπαθούν να βρουν τη δύναμη να δώσουν φωνή στην εμπειρία τους. Είναι σημαντικό εδώ να τονιστεί πως:
Πολλά περιστατικά ακόμα μένουν στο σκοτάδι κι όχι μόνο από άντρες προς γυναίκες αλλά από κάθε άτομο, που αρέσκεται στη θέση του θύτη, προς κάθε άλλο άτομο, που τυχαίνει να βρεθεί στη θέση του θύματος/επιζήσαντα.
Μπορεί να είναι περισσότερα ποσοστιαία τα περιστατικά που προέρχονται από άνδρες προς γυναίκες αλλά ποτέ δεν μπορούμε να ξέρουμε τι επικρατεί πραγματικά, πόσα βιώματα υπάρχουν και ποιος ζει τι.
Τι γίνεται λοιπόν σήμερα; Ποιά είναι η σημαντική αλλαγή σήμερα;
Έχει αρχίσει σιγά σιγά το κάθε βίωμα να ακούγεται. Η ντροπή να μειώνεται. Να καταδικάζονται αποτρόπαιες πράξεις… Μια αχτίδα ελπίδας μόλις μπήκε από το παράθυρο…Έτσι αισθάνομαι…
Πολλές φορές ακούμε από άτομα κάθε ταυτότητας φύλου να αποδοκιμάζουν τον τρόπο ενδυμασίας μιας γυναικείας ύπαρξης.
Χρησιμοποιούν στερεότυπες κι αποδοκιμαστικές εκφράσεις όπως:
‘Μα καλά δε σκέφτεται ότι έτσι προκαλεί;’
‘Πώς την αφήνουν οι γονείς της να κυκλοφορεί έτσι;’
‘Δεν της έμαθε κανείς πώς πρέπει να ντύνεται για να προστατεύει τον εαυτό της;’
‘Σίγουρα θέλει να προκαλέσει και να τραβήξει την προσοχή’
‘Και μετά λένε ότι φταίει ο άλλος που της την έπεσε, αν κι αυτή δεν προσέχει και κυκλοφορεί έτσι. Πώς να συγκρατηθεί κι ο άλλος; Άντρας είναι’
και πολλά πολλά πολλά ακόμα.
Δυστυχώς, εν έτει 2021, όχι μόνο δεν έχουν αρχίσει να ξεθωριάζουν, αλλά ούτε καν αφήνουμε μια χαραμάδα ανοιχτή για να φωτίσει κι ένα διαφορετικό τρόπο οπτικής
Αναρωτιέμαι πότε θα γίνει; Έχει κανείς κάποια απάντηση; Πιστεύω ότι το κάθε άτομο ξεχωριστά από εμάς οφείλει να πάρει την ευθύνη του εαυτού του/της και να εξετάσει τον τρόπο σκέψης και δράσης του/της…
Αντίστροφα…
Συμβαίνει πολλές φορές, ιδιαίτερα σε εργασιακά περιβάλλοντα να βάλλεται και η αντρική ψυχοσύνθεση μέσα από συμπεριφορές ίδιου ή άλλου φύλου. Αποτέλεσμα συχνά είναι ο εγκλωβισμός σε καταστάσεις παρενόχλησεις και ψυχικής παρέμβασης. Στόχος; Να μπορέσουν να πραγματοποιηθούν όνειρα και φιλοδοξίες.
Σε κάθε πλαίσιο, φιλικό, οικογενειακό, εργασιακό, άγνωστο είναι δυνατό και έχει αποδειχθεί πως είναι δυνατό να βιώσει οποιοσδήποτε, οποιαδήποτε μορφής, ποιότητας και ποσότητας παρενόχληση καταλήγοντας ή μη σε πράξη παρεμβατική στο σώμα.
Είτε υπάρξει πράξη είτε όχι, τι είναι αυτό που συμβαίνει στην ψυχή;
Αυτό που συμβαίνει είναι η καταγραφή ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΡΑΥΜΑΤΟΣ στην ψυχή!!!
Τι σημαίνει τραύμα;
Η ψυχολογική και συναισθηματική αντίδραση σ’ένα δυσάρεστο (αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο αυτή η λέξη) γεγονός που προκάλεσε βαθύ πόνο.
Σημαίνει ότι τα πάνω έρχονται κάτω και τα κάτω πάνω μέσα στην ψυχή. Δυο μεγάλα ερωτήματα έρχονται στο μυαλό: ‘Και τώρα πώς προχωράω στην επόμενη μέρα;’ ‘Να μιλήσω;’ Αρχίζουν και πάλλονται αυτά τα δυο ερωτήματα και τα αισθήματα ντροπής και άγχους έρχονται να φωλιάσουν στην καρδιά και την ψυχή.
Ντροπή…
για το σώμα μου, ντροπή για αυτό που είμαι, ντροπή για την οικογένειά μου, ντροπή για το/τη σύντροφό μου…
Άγχος…
για την αντιμετώπιση από τον περίγυρό μου, άγχος αν θα με πιστέψουν, αν θα με κατηγορήσουν, αν θα με στηρίξουν, αν θα μου κρατήσουν το χέρι, αν θα με αποδοκιμάσουν, άγχος αν θα στιγματιστώ και όλα μου τα όνειρα, οι προσδοκίες μου, οι φιλοδοξίες μου θα παρενοχληθούν κι αυτές.
Εσύ εκεί έξω που διαβάζεις αυτό το άρθρο και έχεις παρενοχληθεί ή εσύ που φοβάσαι μην έρθει η στιγμή αυτή, έχεις το απαράμιλλο δικαίωμα να φορέσεις ό,τι θέλεις, να αντιδράσεις, να πεις όχι, να φύγεις και να μιλήσεις όποτε θέλεις!
Έχεις το δικαίωμα να εκφράσεις το βίωμά σου, να ζητήσεις βοήθεια, να καταπαύσεις άτομα που θα προσπαθήσουν να σε μειώσουν και θα σε κάνουν να αισθανθείς χειρότερα, έχεις το δικαίωμα να αισθανθείς ότι μόνο κάτι λάθος δεν έκανες και να υψώσεις τη φωνή σου! Θα είμαστε εκεί να σου κρατήσουμε το χέρι έστω και νοερά και να βοηθήσουμε να βρει η φωνή σου την υπόσταση που της αξίζει.
Γιατί αξίζεις εσύ! Γιατί είσαι μια αυθύπαρκτη προσωπικότητα με μοναδικά χαρακτηριστικά, με το δικό σου απαράμιλλο εσωτερικό κόσμο που οφείλεις να τον φροντίσεις και να τον αγκαλιάσεις. Αυτό οφείλουμε κι εμείς προς εσένα!
Εσύ εκεί έξω που διαβάζεις αυτό το άρθρο και υποδαυλίζεις την ανθρώπινη υπόσταση έχε στο μυαλό σου ότι η ελευθερία των πράξεών σου τελειώνει εκεί που περιορίζεις την ελευθερία της ύπαρξης ενός άλλου προσώπου. Και για να νιώσεις το νόημα αυτής της φράσης είναι σημαντικό να αναπτύξεις την ενσυναίσθησή σου και να αρχίζεις να βλέπεις από τα μάτια του άλλου, να ‘μπαίνεις’ στη θέση του και να καταλαβαίνεις πώς θα αισθανόσουν εσύ αν αυτό συνέβαινε σε σένα, στην κόρη σου, το γιο σου, στη γυναίκα σου, στον άντρα σου, στην αδερφή σου, τον αδερφό σου, στη μαμά σου, το μπαμπά σου…
Η ελευθερία έχει όρια! Κράτα το αυτό!
Το κάθε βίωμα έχει αξία μοναδική και αξίζει να ακουστεί, να αγκαλιαστεί και να γιατρευτεί με ευαισθησία και σεβασμό! Δεν υπάρχει λόγος για ντροπή, συνεχίζεις να είσαι μια αυθύπαρκτη προσωπικότητα με αξίες, όνειρα, ιδεώδη που μπορείς να τα δεις να παίρνουν σάρκα και οστά. Μπορείς να συνεχίζεις να κάνεις όνειρα και να τα πραγματοποιείς κάθε στιγμή και κάθε λεπτό. Όπως αξίζεις το οποιοδήποτε βίωμα και τραύμα να το εκφράζεις, να το αναλύεις, να το εξερευνάς και να ζητάς βοήθεια όποτε το χρειάζεσαι για να το απαλύνεις!