Τελειομανία: βλάπτει σοβαρά την υγεία – γράφει η Σοφία Βάσο.
Το να κάνεις τα πράγματα τέλεια, φαντάζει καλή ιδέα. Ίσως και απαραίτητη για την επιτυχία. Αλλά το να αναμένεις την τελειότητα, δεν είναι ρεαλιστικό. Δεν είναι λάθος να θες να κάνεις δουλειά υψηλών προδιαγραφών και να βελτιώνεσαι συνεχώς. Όμως, η τελειομανία δεν σε κάνει απλά να θες να αριστεύσεις, δεν σε κάνει να νιώθεις περισσότερη αυτοπεποίθηση, αποδοχή ή επιτυχία. Αντιθέτως, έχεις χαμηλή ανοχή στα λάθη και τις ατέλειες και σε κρατάει πίσω, καθώς δυσκολεύεσαι να κάνεις πράγματα και δεν είσαι ο αυθεντικός σου εαυτός.
Μάθε παρακάτω πώς η τελειομανία σαμποτάρει την ψυχική σου υγεία, ευτυχία και επιτυχία:
-
Δεν ξεκουράζεσαι μέχρι να γίνουν όλα.
Δουλεύεις σκληρά με στόχο την υψηλή απόδοση, όμως δυσκολεύεσαι να βρεις ισορροπία στην ζωή σου. Επικεντρώνεσαι και ανησυχείς τόσο πολύ εάν όλα θα γίνουν (σωστά!), που ξεχνάς να απολαύσεις την ζωή σου. Η υπερβολική δουλειά σε οδηγεί όχι μόνο σε εξουθένωση αλλά και σε χαμένες ευκαιρίες να δεθείς με άλλους, να ξεκουραστείς και να αναζωογονηθείς.
-
Ασκείς αυτό-κριτική.
Σε αντίθεση με την κοινή γνώμη, το να είσαι σκληρός με τον εαυτό σου δεν σε κινητοποιεί να αποδίδεις καλύτερα. Για την ακρίβεια, οι έρευνες δείχνουν πως η αυτό-κριτική συνδέεται με την κατάθλιψη,την ντροπή και την μειωμένη αποδοτικότητα. Από την άλλη, η αυτό-συμπόνια, δηλαδή η ευγένεια προς και η αποδοχή του εαυτού με τα καλά και τα κακά, συνδέεται με μεγαλύτερη κινητοποίηση και αυτοπεποίθηση και χαμηλότερο φόβο αποτυχίας.
-
Σκέφτεσαι απόλυτα.
Βλέπεις τον εαυτό σου ως καλό ή κακό, ως έξυπνο ή ανόητο, ως επιτυχία ή αποτυχία, χάνοντας έτσι τις ενδιάμεσες πιθανότητες. Βάζεις απόλυτες ταμπέλες στον εαυτό σου και τους άλλους, απλώς επειδή είναι «ατελείς». Θα νιώσεις περισσότερη κινητοποίηση και αισιοδοξία εάν δεις τις δυνατότητες και την πρόοδο που έχεις καταφέρει, παρά τις ατέλειες και τα ελαττώματά σου.
-
Είσαι αγχωμένος συνέχεια.
Έχοντας μη ρεαλιστικές προσδοκίες, προσθέτεις περιττό άγχος στον εαυτό σου και τους άλλους. Όταν είσαι υπό την επήρεια του άγχους όλα είναι δυσκολότερα και δεν δείχνεις τον καλύτερο εαυτό σου. Το στρες συμβάλει αρνητικά τόσο στο σώμα όσο και στην ψυχή σου αφήνοντάς σε εξουθενωμένο και δημιουργώντας προβλήματα στις σχέσεις σου με τους άλλους.
-
Δεν ζητάς ή δέχεσαι βοήθεια.
Τείνεις να βλέπεις την βοήθεια ως σημάδι ανεπάρκειας κι επειδή έχεις υψηλά στάνταρ, σου είναι αδύνατον να ζητήσεις βοήθεια. Παρόλο που είσαι αγχωμένος και κουρασμένος, προτιμάς να κάνεις τα πάντα μόνος/η ώστε να γίνουν «σωστά».
-
Υπεραναλύεις τα πράγματα.
Σε μία προσπάθεια να πάρεις «σωστές» αποφάσεις και να κάνεις πάντα το «σωστό», ξοδεύεις άπειρο χρόνο στο να σκέφτεσαι πράγματα που είτε δεν μπορούν να αλλάξουν είτε δεν είναι σημαντικά. Για παράδειγμα, μπορεί να σκέφτεσαι ξανά και ξανά ένα λάθος που έκανες και να καταλήξεις στο συμπέρασμα πως είσαι ο χειρότερος άνθρωπος στον κόσμο. Η υπερανάλυση ξοδεύει τον χρόνο και την ενέργεια σου, αφήνοντάς σε να νιώθεις ανίκανος και άθλιος.
-
Χρονοτριβείς.
Η αναβλητικότητα έχει συνήθως τις ρίζες της στον φόβο της αποτυχίας, στον φόβο του να μην είσαι αρκετά καλός, στον φόβο της ντροπής. Επειδή έχεις υψηλές απαιτήσεις, είναι ευκολότερο να μην ξεκινήσεις καν, να μην προσπαθήσεις. Είναι λιγότερο επίπονο να σκεφτείς πως απέτυχες επειδή δεν προσπάθησες παρά να σκεφτείς ότι απέτυχες επειδή δεν ήσουν αρκετά καλός/ή. Η αποφυγή, όμως, αυξάνει το άγχος, έτσι πρέπει να θυμάσαι πως δεν χρειάζεται όλα να είναι τέλεια και πως μπορείς να αντέξεις το να αποτύχεις ή να σε κριτικάρουν.
-
Δεν δοκιμάζεις νέα πράγματα.
Οι φόβοι σου σε αποτρέπουν από το να δοκιμάσεις νέα πράγματα καθώς κολλάς σε πράγματα που ξέρεις ότι είσαι καλός/ή. Τα νέα πράγματα φαντάζουν ρίσκα και, ως αποτέλεσμα, περιορίζεις σημαντικά τον εαυτό σου. Χάνεις νέες ευκαιρίες καριέρας, νέες σχέσεις, νέα χόμπι και περιπέτειες επειδή φοβάσαι. Όταν, όμως, αποδέχεσαι πως δεν χρειάζεται να είσαι τέλειος, απελευθερώνεσαι και δοκιμάζεις.
-
Είσαι αναποτελεσματικός.
Σε συνδυασμό με την αναβλητικότητα και την υπερανάλυση, αφιερώνεις χρόνο στο να τελειοποιήσεις πράγματα που δεν χρειάζεται να είναι τέλεια. Ξανακάνεις εργασίες, τσεκάρεις συνεχώς αυτά που έχεις κάνει για λάθη, αλλά στην πραγματικότητα κάνεις κακή χρήση του χρόνου σου.
-
Επικεντρώνεσαι στα λάθη όλων.
Επειδή αναμένεις την τελειότητα τόσο από εσένα όσο και από τους άλλους, γίνεσαι επιδέξιος παρατηρητής των λαθών των άλλων. Αυτό οδηγεί σε γκρίνια και κριτική που καταστρέφουν τις σχέσεις σου και σε κάνουν ανεπιθύμητη παρέα. Τα καλά νέα είναι ότι μπορείς να εξασκηθείς στο να βλέπεις πότε πράττουν «σωστά» οι άλλοι, να τους προσφέρεις κομπλιμέντα και να αναγνωρίσεις την προσπάθεια και την πρόοδο τους.
