Θετική Ψυχολογία - Δέσποινα Ζάντη

Θετική Ψυχολογία.

Η Ψυχολόγος Δέσποινα Ζαντή, απαντά στις πιο συχνές ερωτήσεις σχετικά με την θετική ψυχολογία.

Η θετική ψυχολογία τι είναι; Μπορείς να κάνεις ψυχοθεραπεία;

Η ψυχολογία τα παλαιότερα χρόνια εστίαζε στο τι δεν πάει καλά και στο να μπορεί να κάνει τους δυστυχείς ανθρώπους λιγότερο δυστυχείς, σήμερα εστιάζει στο τι πάει καλά και στο πως θα γίνουν οι άνθρωποι πιο χαρούμενοι και ολοκληρωμένοι. Αυτό ακριβώς είναι η θετική ψυχολογία. Επικεντρώνεται στον άνθρωπο, στο τι κάνει καλά και στο τι μπορεί να προσφέρει η βίωση των θετικών συναισθημάτων. Δίνει έμφαση στα ταλέντα και στην ανάπτυξη τους. Πολλοί είναι αυτοί που θα αμφισβητήσουν τον κλάδο της θετικής ψυχολογίας κι όμως, αν όντως ως άνθρωποι βάλουμε λίγη περισσότερη λάμψη και δώσουμε περισσότερη σημασία στο θετικό μιας κατάστασης, θα αλλάξει ολόκληρη η ζωή μας. Στην ψυχοθεραπεία όλα τα συναισθήματα είναι σημαντικά επειδή παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την προσαρμογή του ατόμου στο περιβάλλον, αποτελούν κίνητρο για τη θεραπεία και είναι μέσο θεραπευτικής αλλαγής. Η θετική ψυχολογία λοιπόν παρουσιάζει ένα καινούριο ρόλο όπου τα θετικά συναισθήματα δρουν ως μηχανισμοί αλλαγής. Η επικέντρωση σ’αυτά συμβάλλει στην αύξησης της αυτοεκτίμησης και στο αίσθημα ικανότητας για επίλυση προβλημάτων-αυτό είναι και η θετική ψυχολογία. Όλοι μας μπορούμε να χαμογελάμε λίγο περισσότερο και όλοι μας έχουμε θετικά χαρακτηριστικά.

Θετική σκέψη και θετική ψυχολογία είναι το ίδιο;

Θετική σκέψη είναι μια υπερδύναμη που έχει ο άνθρωπος και πολλές φορές δεν την εκμεταλλεύεται. Μπορεί να προσφέρει απλόχερα πολλά. Με το να έχουμε θετική σκέψη έχουμε και θετική ψυχολογία. Είναι δύο έννοιες αλληλένδετες. Για πείτε λοιπόν πόσες φορές σκεφτήκατε κάτι αρνητικό, πιστέψατε σ` αυτό και έγινε; κάπως έτσι είναι και το θετικό και θα ρωτήσετε καλά είναι τόσο απλό να έχουμε θετική σκέψη σε όλα και πως δημιουργείται έχουμε όλοι την ίδια; Όχι φυσικά. Τίποτα δεν είναι εύκολο πριν το δούμε ως δύσκολο. Φτάνει όμως να το θέλουμε πραγματικά. Η θετική σκέψη είναι διαφορετική για τον καθένα και το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι όλοι την έχουμε απλώς πρέπει να ψάξουμε λίγο περισσότερο. Έχοντας θετική σκέψη ανοίγουμε και την πόρτα για τα θετικά συναισθήματα που μας κάνουν να νιώθουμε πιο δυνατοί. Θέλετε λοιπόν να πιστέψουμε μαζί σε αυτό;

Τι θα πει “η επιστήμη της ευτυχίας”; Τι είναι ευτυχία τελικά;

«Επιστήμη της ευτυχίας». Δεν ακούγεται πολύ ενδιαφέρον; Πολλοί φιλόσοφοι, ψυχολόγοι, βιολόγοι και λοιποί επιστήμονες προσπάθησαν να ορίσουν τι είναι και πως επιτυγχάνεται. Και όμως δεν υπάρχει ένας και απόλυτος ορισμός της ευτυχίας. Λέτε να είναι το να κερδίσουμε το τζόκερ, να έχουμε μια σταθερή δουλειά, μια καλή υγεία; Κι όμως άνθρωποι που τα έχουν όλα αυτά δεν είναι ευτυχισμένοι. Υπάρχει ευτυχία ή είναι απλώς ένα παραμύθι και ένα όνειρο στο μυαλό του κάθε ανθρώπου; Ευτυχία λοιπόν είναι αυτή η κατάσταση που προκύπτει όταν ο άνθρωπος είναι ικανοποιημένος από τη ζωή του και από αυτά που έχει χωρίς να χρειάζεται κάτι περισσότερο. Δεν είναι ούτε τα λεφτά, ούτε τα μεγάλα σπίτια ούτε οι πολλοί φίλοι ούτε η εξουσία. Ευτυχία είσαι εσύ. Είναι μέσα σου. Είναι το πώς μπορείς να δεις το θετικό σε μια κακιά στιγμή. Είναι το να θαυμάζεις το ηλιοβασίλεμα, να μπορείς να το δεις, να το αισθανθείς. Είναι να χαμογελάς για αυτά που έχεις. Να δίνεις χρόνο σε σένα και σε ακούς, να βλέπεις τα αδύναμα στοιχεία σου να τα αγαπάς και να τα βελτιώνεις. Να δίνεις αξία σε αυτά που έχουν αξία. Δεν υπάρχει μία ευτυχία αλλά μία για τον καθένα από εμάς.

Πως εξηγείται ότι δεν είμαστε όλοι ευτυχισμένοι;

Αυτό που κάνει τους ανθρώπους δυστυχισμένους είναι αυτά που νομίζουν ότι έπρεπε να έχουν. Είναι τα ιδανικά του μυαλού. Οι άνθρωποι έχουμε την τάση να μεγαλοπιανόμαστε, να θέλουμε να ζητάμε, να απαιτούμε, να ζούμε επιφανειακά. Κλειδί λοιπόν για το γιατι δεν είμαστε ευτυχισμένοι είναι ότι αυτά που θεωρούμε ότι θα μας κάνουν ευτυχισμένους δεν τα έχουμε. Δεν νιώθουμε ποτέ αρκετοί αλλά λίγοι. Ζητάμε πάντα κάτι περισσότερο που κάποιος άλλος το θεωρεί άχρηστο και δεδομένο. Τίποτα όμως δεν είναι δεδομένο και τα πάντα μπορούν να αλλάξουν στο δευτερόλεπτο. Αξίζει λοιπόν να ζούμε σκοτεινά για αυτό το λόγο; Επειδή ζητάμε κάτι που δεν έχουμε;

Έχουμε όλοι το ίδιο νόημα ζωής;

Νόημα ζωής είναι η έμπρακτη έκφραση των προσωπικών μας αξιών. Μπορούμε να το βρούμε μέσα από την δημιουργία, την εμπειρία και τη στάση μας. Ως άνθρωπος πιστεύω ότι ο καθένας γεννήθηκε και έχει ρόλο πρωταγωνιστή και σκηνοθέτη στο δικό του έργο. Έχει την ευκαιρία να ασχοληθεί και να καταπιαστεί με ότι επιθυμεί. Νόημα ζωής λοιπόν για τον καθένα είναι εντελώς διαφορετικό και απολύτως προσωπικό. Το να το βρούμε κάνει τη ζωή πιο ποιοτική. Όπως υποστηρίζει ο Επίκουρος αρχαίος φιλόσοφος «μια φορά υπάρχουμε δεν υπάρχει τρόπος να υπάρξουμε δύο φορές και μάλλον δεν θα υπάρξουμε ξανά ποτέ. Και εσύ που δεν εξουσιάζεις το αύριο, αναβάλλεις τη χαρά και η ζωή πάει χαμένη με τις αναβολές και ο καθένας πεθαίνει απασχολημένος.» Δημιούργησε τώρα το δικό σου έργο

Γιατί ενώ θέλω δε μπορώ να σκεφτώ θετικά;

Ο λόγος που μας κάνει να εστιάζουμε στα αρνητικά είναι γιατί μας χτυπάνε το καμπανάκι των επειγόντων. Συνήθως είναι καταστάσεις οι οποίες απαιτούν άμεση λύση. Επίσης η ζωή μας περιτριγυρίζεται από πολύ περισσότερες αρνητικές λέξεις παρά θετικές και τα θετικά συναισθήματα εκφράζονται με ένα τρόπο, το χαμόγελο ενώ τα αρνητικά συναισθήματα έχουν μεμονωμένες εκφράσεις για το καθένα. Είναι σαν να μας έχουν μάθει να σκεφτόμαστε φυλακισμένα. Ακόμα, ως άνθρωποι παίρνουμε πράγματα δεδομένα και δεν μπορούμε να χαρούμε τη στιγμή της ζωής και την μοναδικότητα της. Το κλειδί της ευτυχίας είναι το μυαλό μας.

Πως να είμαι θετικός αν ζω μία δύσκολη κατάσταση;

Οι δύσκολες καταστάσεις υπάρχουν και δεν μπορεί κανείς να πει ότι προσπαθώντας να είμαστε θετικοί θα ζούμε καλά χωρίς δυσκολίες. Όλα τα συναισθήματα είναι απαραίτητα, η λύπη, το άγχος, η στεναχώρια, ο θυμός. Πρέπει όμως σε μια δύσκολη στιγμή να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα μας, να μη νιώθουμε ντροπή ή ενοχή για αυτά και να τα αποδεχόμαστε. Αν δεν αποδεχθούμε μια κατάσταση ως έχειν, δεν θα μπορέσουμε να την αντιμετωπίσουμε. Τι χρειάζεται λοιπόν; Τι προτείνει η θετική ψυχολογία; Nα πάρουμε μια ανάσα, να εστιάσουμε σε ένα πράγμα τη φορά, να περιορίσουμε τις άχρηστες πληροφορίες, να προσπαθούμε όταν ασχολούμαστε με κάτι να μην διασπάται η προσοχή μας π.χ από το κινητό, να σκεφτόμαστε σημαντικά πράγματα, να μην προσπαθούμε να κάνουμε κάτι πέραν των δυνάμεων μας, να ανανεωνόμαστε με κάτι νέο και να προσθέσουμε λίγο περισσότερο ενδιαφέρον στη ζωή μας. «Το μυστικό του μπορώ υπάρχει στο θέλω» Τζιουζέπε Μαντίνι.

Γίνεται να αποκτήσω μία αισιόδοξη στάση ζωής; Θα μπορώ να βασιστώ σε αυτή;

Ευτυχώς για μας, η αισιοδοξία μαθαίνεται. Όλοι μας ανεξαιρέτως μπορούμε να αποκτήσουμε μία αισιόδοξη στάση ζωής και να μπορούμε να βασιστούμε σ’αυτή. Αισιοδοξία σημαίνει να ξέρουμε ότι υπάρχουν αρνητικά γεγονότα στη ζωή μας όμως δεν είναι μόνιμα όπως τα θετικά. Σημαίνει να πιστεύουμε πως θα έρθουν καλύτερες μέρες. Αυτό μας κάνει πιο ανθεκτικούς με μεγαλύτερη πίστη στις ικανότητες μας. Αλλάζει τον τρόπο που ερμηνεύουμε τα γεγονότα της ζωής μας. Μας κάνει ικανούς να βρούμε εναλλακτικές λύσεις για κάθε πρόβλημα. Η κάθε μέρα είναι μια επιλογή ακόμα και αν η μέρα από μόνη της είναι μουντή, αυτό πρεσβεύει και η θετική ψυχολογία. Κάπου υπάρχει ο ήλιος, φτάνει να θέλουμε να τον δούμε.

Επικοινωνία με τον συντάκτη