Τοξική σχέση: Μήπως η σχέση σου είναι τοξική; Γράφει και εξηγεί η Σοφία Βάσο.
Με λίγες μόνο εξαιρέσεις, εμείς οι άνθρωποι θέλουμε να είμαστε συναισθηματικά και φυσικά κοντά μεταξύ μας. Έτσι κι αλλιώς η ζωή μοιάζει καλύτερη όταν την μοιράζεσαι. Παρόλα αυτά, κανένας άλλος τομέας στην ανθρώπινη δραστηριότητα δεν έχει περισσότερες προσκλήσεις και δυσκολίες από τις σχέσεις. Οι σχέσεις, όπως και τα περισσότερα πράγματα στην ζωή, απαιτούν προσπάθεια. Πρέπει να μάθεις να συμβαδίζεις και να προσαρμόζεσαι στην ιδιοσυγκρασία, τα σφάλματα και την διάθεση του/της συντρόφου σου. Κι εκείνος/η πρέπει να κάνει το ίδιο για εσένα. Γιατί αξίζει.
Βέβαια, κάποιες σχέσεις είναι πιο δύσκολες και απαιτούν περισσότερη προσπάθεια. Ίσως αντιμετωπίσεις περισσότερες δυσκολίες και ασυμφωνίες σε αυτές τις σχέσεις. Αλλά είσαι πρόθυμος/η να κάνεις ό,τι μπορείς για να τις κρατήσεις. Και, φυσικά, υπάρχουν και οι τοξικές σχέσεις. Αυτές οι σχέσεις είναι πιθανό να εξελιχθούν σε κάτι υπερβολικά βλαβερό, εάν δεν διορθωθούν. Δεν έχουν χάσει απαραίτητα την ελπίδα, αλλά χρειάζονται ουσιαστική και δύσκολη δουλειά εάν θέλεις να αλλάξουν σε κάτι υγιές.
Ως τοξική χαρακτηρίζεται μία σχέση όπου οι συμπεριφορές του τοξικού συντρόφου είναι συναισθηματικά, και όχι σπάνια, σωματικά βλαβερές προς το άλλο μέλος. Ενώ μία υγιής σχέση συνεισφέρει στην αυτοεκτίμηση και την ψυχική υγεία, μία τοξική σχέση καταστρέφει την αυτοπεποίθησή σου και ρουφάει την ψυχική σου ενέργεια. Μία υγιής σχέση περιλαμβάνει αμοιβαία συναισθήματα σεβασμού και συμπόνιας, εγγενές ενδιαφέρον για την ευεξία και ανάπτυξή σου, ικανότητα να μοιράζεσαι τον έλεγχο και την λήψη αποφάσεων. Με δυο λόγια, είναι ένα «ασφαλές μέρος» όπου μπορείς να είσαι ο εαυτός σου χωρίς φόβο και μπορείς να νιώσεις άνεση κι ασφάλεια. Από την άλλη μεριά, μία τοξική σχέση δεν είναι «ασφαλές μέρος», μιας και αποτελείται από ανασφάλεια, εγωκεντρισμό, κυριαρχία κι έλεγχο.
Εάν τα παραπάνω λόγια σε έβαλαν σε σκέψεις, διάβασε παρακάτω τα πιο συνηθισμένα σημάδια μίας τοξικής σχέσης:
-
Δεν μπορείς να είσαι ο εαυτός σου.
H συχνότερη ένδειξη ότι είσαι σε μία τοξική σχέση είναι ότι δεν νιώθεις ο εαυτός σου πια. Αντιθέτως, νιώθεις πως πρέπει να εξετάζεις προσεκτικά ό,τι κάνεις, πως πρέπει να σκέφτεσαι διπλά πριν μιλήσεις, πως πρέπει να συμπεριφέρεσαι με συγκεκριμένο τρόπο, πως κάποια θέματα συζήτησης είναι απαγορευμένα. Φοβάσαι να αναφέρεις πράγματα γιατί δεν ξέρεις πως θα αντιδράσει ο/η σύντροφός σου και το να μην πεις τίποτα φαντάζει καλύτερο σενάριο από το να μιλήσεις. Αυτό, όμως, έχει ως αποτέλεσμα να υποφέρεις μες στην σιωπή και να χάνετε την επικοινωνία σας μέρα με την μέρα.
-
Δεν νιώθεις ποτέ αρκετός/ή.
Nιώθεις πως ό,τι κάνεις είναι λάθος και προσπαθείς συνεχώς να αποδείξεις την αξία σου. Με αυτόν τον τρόπο εξαρτάσαι από την επιβεβαίωση του/της συντρόφου σου. Όταν την έχεις, νιώθεις ανακούφιση και αρχίζεις να ελπίζεις πως αυτή η σχέση θα είναι και πάλι υγιής και ελπιδοφόρα. Όταν, όμως, δεν την έχεις, πιστεύεις ότι έχεις αποτύχει και όσο και να προσπαθείς δεν θα κάνεις τίποτα σωστό. Έτσι, ζεις σε μία συνεχή κατάσταση κατά την οποία νιώθεις άβολα, υποβιβάζεις τον εαυτό σου και προσπαθείς συνεχώς να νιώσεις αρκετός/ή.
-
Νιώθεις άσχημα.
Νιώθεις όλη την ώρα «χάλια». Κοιμάσαι και ξυπνάς με ένα αίσθημα κενού στην καρδιά σου. Και τότε αρχίσεις να σκέφτεσαι εάν πρέπει να είναι έτσι η αγάπη, εάν σου αξίζει αυτό, εάν πρέπει να το υπομείνεις. Βλέπεις άλλα ζευγάρια να είναι χαρούμενα και να παλεύουν μαζί για την σχέση τους και η ζήλια σού χτυπά την πόρτα, απομακρύνοντάς σε από το βασικό πρόβλημα: γιατί η δική σου σχέση κατέληξε στην τοξικότητα;
-
Δεν εκφράζεσαι γιατί νιώθεις πως είναι μάταιο.
Όπως όλοι, έχεις συγκεκριμένα θέλω και ανάγκες από την σχέση σου. Όταν, λοιπόν, ο/η σύντροφος σου ματαιώνει, υποβαθμίζει ή αδιαφορεί για τις ανάγκες σου, το κενό που νιώθεις αυξάνεται. Κι όταν προσπαθείς να συζητήσεις περί αυτού, είτε καταλήγει σε τσακωμό είτε δίνονται ψεύτικες υποσχέσεις είτε κατηγορείσαι ότι ζητάς πολλά. Ως αποτέλεσμα επιλέγεις ή να θάψεις τα θέλω σου ή να κρατήσεις κακία που δεν υπάρχει ανταπόκριση σε αυτά.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μία σχέση καταλήγει να είναι τοξική και κανένας από αυτούς δεν έχει να κάνει με την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα σου. Πολλές φορές η τοξικότητα μεγαλώνει τόσο που σε τυφλώνει και το συνειδητοποιείς αργά. Τότε είναι που κατηγορείς την ιστορία σου με τον άνθρωπό σου ή διάφορες περιστάσεις ή ακόμα και την συμπεριφορά σου. Τίποτα από αυτά, όμως, δεν έχει σημασία, διότι δεν έχει σημασία πότε και γιατί συνέβη αυτό.
