Τοξική Θετικότητα, γράφει η Σοφία Βάσο – Ψυχολόγος
«Μην ανησυχείς, όλα θα πάνε καλά!»
Πόσες φορές έχεις ακούσει ή -ίσως και να- έχεις πει αυτή την φράση σε κάποιον άλλον ή στον εαυτό σου; Σίγουρα σου προσφέρει ανακούφιση το να σκέφτεσαι πως στο τέλος όλα μα όλα θα πάνε καλά. Το να αγνοείς, όμως, τις δυσκολίες τις ζωής και να επαναπαύεσαι στην ιδέα ότι όλα θα φτιάξουν μαγικά μόνα τους είναι πρόβλημα· και αυτό το πρόβλημα ονομάζεται τοξική θετικότητα.
Ως τοξική θετικότητα ορίζεται η υπερβολική και άτοπη υπεργενίκευση μίας χαρούμενης και αισιόδοξης συμπεριφοράς σε όλες τις καταστάσεις της ζωής.
Η υπέρμετρη παραμονή στην τοξική θετικότητα έχει ως αποτέλεσμα την άρνηση, την ελαχιστοποίηση και, τελικά, την ακύρωση της αυθεντικής ανθρώπινης συναισθηματικής εμπειρίας, που αποτελείται τόσο από θετικά όσο και από αρνητικά συναισθήματα.
Όπως ακριβώς συμβαίνει με οτιδήποτε γίνεται σε υπερβολικό βαθμό, έτσι και το να είσαι θετικός/ή μόνο και μόνο για να καλύψεις ή να σωπάσεις αρνητικές εμπειρίες, καταλήγει να είναι τοξικό. Όταν απαγορεύεις σε συγκεκριμένα συναισθήματα να εκφραστούν, μπαίνεις σε μία κατάσταση άρνησης και καταπίεσης των συναισθημάτων. Η αλήθεια είναι ότι μερικές φορές η ζωή είναι χάλια και εσύ θα νιώσεις άσχημα. Είσαι άνθρωπος και είναι λογικό να νιώσεις θυμό, ζήλια, απληστία, θλίψη, κ.ά.. Με το να προσποιείσαι όλη την ώρα ότι είσαι χαρούμενος και όλα είναι εντάξει, το μόνο που καταφέρνεις είναι να αρνείσαι την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης φύσης.
Σημάδια της τοξικής θετικότητας
Παρακάτω θα βρεις μερικές εκφράσεις και συμπεριφορές τοξικής θετικότητας που θα σε βοηθήσουν να καταλάβεις πώς εμφανίζεται στην καθημερινότητά σου:
- Κρύβεις τα πραγματικά σου συναισθήματα.
- Νιώθεις ενοχές για τα (αρνητικά) συναισθήματα που έχεις.
- Προσπαθείς να δώσεις διαφορετική οπτική (π.χ. «υπάρχουν και χειρότερα»), αντί να αποδεχτείς και να συζητήσεις την συναισθηματική εμπειρία των άλλων ή του εαυτού σου.
- Ντροπιάζεις τους άλλους ή τον εαυτό σου όταν εκφράζουν οτιδήποτε άλλο πέρα από θετικότητα.
Συνέπειες τοξικής θετικότητας
1. Ενοχές
Το να αναγκάζεσαι να έχεις πάντα μία θετική οπτική απέναντι στον πόνο έχει ως αποτέλεσμα να αποσιωπάς τις δυσκολίες σου. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν να φαίνονται «κακοί» και «γκρινιάρηδες», έτσι όταν πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα στο να είναι ειλικρινείς και στο να προσποιηθούν ότι όλα πάνε τέλεια, προτιμούν να υιοθετήσουν το δεύτερο. Μήπως αναγνωρίζεις και τον εαυτό σου σε αυτή την κατηγορία; Η κινητήρια δύναμη των ενοχών είναι η σιωπή, η μυστικοπάθεια και η κριτική. Με άλλα λόγια, όπου υπάρχουν μυστικά και άρνηση της πραγματικότητας, οι ενοχές έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο.
2. Καταπιεσμένα συναισθήματα
Όταν δεν θες να δείξεις όλα τα κομμάτια του εαυτού σου, δημιουργείς, ουσιαστικά, μία ψεύτικη περσόνα για τον κόσμο. Αυτή η περσόνα μπορεί να μοιάζει τις περισσότερες φορές ευτυχής με ένα τεράστιο χαμόγελο λέγοντας πως «όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο και όλα θα φτιάξουν στο τέλος». Όμως, όταν κρύβεσαι πίσω από αυτά τα λόγια, αρνείσαι την αλήθεια. Και η αλήθεια είναι πως καμιά φορά η ζωή πονάει. Είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίζεις την πραγματικότητα και να λεκτικοποιείς ό, τι νιώθεις, διότι αυτό σε βοηθά να ανακουφιστείς από την ένταση που βιώνεις. Εάν έχεις θυμώσει και δεν εκφράσεις τον θυμό σου, τα συναισθήματα αυτά συσσωρεύονται στο σώμα σου.
3. Απομόνωση
Η σχέση που έχεις με τον εαυτό σου αντανακλάται, συχνά, στις σχέσεις σου με τους άλλους. Εάν δεν είσαι ειλικρινής με τον εαυτό και τα συναισθήματά σου, πώς θα μπορέσεις να αναπτύξεις αυθεντικές σχέσεις με τους άλλους; Όσο αρνείσαι να δεχτείς την συναισθηματική σου αλήθεια, θα φαντάζεις ψεύτικος/η και θα δυσκολεύεσαι να συνδεθείς τόσο με τον εαυτό σου όσο και με τους άλλους.
Το να είσαι ένας υγιής άνθρωπος περιλαμβάνει το να έχεις επίγνωση του τι νιώθεις και πώς το εκφράζεις. Εάν αναγνωρίζεις στον εαυτό σου σημάδια τοξικής θετικότητας, ίσως ήρθε η ώρα να το αλλάξεις, αφού το πιο πιθανό είναι ότι πληγώνεις τόσο τον εαυτό σου όσο και τους άλλους μένοντας σε αυτό το μονόχρωμο σκεπτικό.
Καλύτερα στόχευσε στο να έχεις ισορροπία αποδεχόμενος/η όχι μόνο τα θετικά, αλλά και τα αρνητικά συναισθήματα.
Εάν νιώθεις πως περιορίζεσαι λόγω της τοξικής θετικότητας των άλλων, θέσε υγιή όρια σε όποιον ασκεί κριτική στην αυθεντική εκδήλωση των συναισθημάτων σου.
Επικοινωνία με τον συντάκτη
